به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ در یکی از آخرین آمارهای منتشر شده در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تعداد کل دانش‌آموزان مشغول تحصیل در مدارس به ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسید که از این میزان ۶۷۰ هزار نفر برابر ۴.۲ درصد از آنها، دانش‌آموزان مهاجر بودند. 

اگر چه همچنان گزارش دقیقی از کودکان مهاجر که از تحصیل بازمانده‌اند وجود ندارد، در گزارش‌ها به مسئله حق تحصیل برای مهاجران، چه قانونی و چه غیر قانونی شده است. 

مسئله آموزش برای کودکان مهاجر که از گروه مهاجران غیر قانونی هستند موضوعیت تازه‌ای ندارد. در آخرین بررسی مشخص شد این افراد می‌توانند در ازای دریافت برگه‌ای امکان ثبت نام در مدارس دولتی داشته باشند.

درباره وضعیت اعمال این قانون با مددکار انجمن یاری کودکان گفتگو کردیم. این فعال حقوق کودک به دیده‌بان ایران گفت: مدارس معمولا سلایق خود را اعمال می‌کنند و الویت را با دانش‌آموزان ایرانی می‌دانند اگر ظرفیتی باقی ماند این دانش‌آموزان را ثبت نام می‌کنند. بسیاری از این کودکان که برای ثبت نام به مدارس دولتی می‌روند با جواب منفی مدارس رو به‌رو می‌شوند.  

مشروح این گفت‌وگو با خبرنگار دیده‌بان ایران را در ادامه می‌خوانید:

• یک مسئله این است که این کودکان برگه کفالت را باید هرسال دریافت کنند و این با توجه به وضعیت این کودکان شرایط دشواری را ایجاد می‌کند. زمانی هم که برای دریافت این برگه اعلام می‌شود شهریور ماه است که برای ثبت نام مدارس اغلب دیر شده است و تقریبا ثبت نام مدارس بسته شده‌ است. 
• این برگه باید در منطقه‌ای که‌ مورد سکونت کودک است گرفته شود و در صورت جابه‌جایی باید یکبار دیگر برای دریافت برگه اقدام کنند. مشکل دیگر مسافت این دفاتر کفالت است. اغلب این افراد از کودکان کار محسوب می‌شوند و در خانواده هم والدین مشغول کار هستند. موقعیتی کاری این افراد هم به گونه‌ای نیست که بتوانند به راحتی مرخصی بگیرند و پیگیر این دفاتر شوند.
• اطلاع رسانی هم برای دریافت این کاغذ کفالت ضعیف انجام می‌شود. با همه این دردسرها درصورتی هم که این کاغذ را دریافت کنند تضمینی برای ثبت نام کودک وجود ندارد.
• مشکل زبان هم برای این کودکان وجود دارد. بخشی از این کودکان مهاجر از گروه‌های ازبک و افغانستان هستند و خانواده این افراد به راحتی نمی‌تواند به زبان ما صحبت کنند. بارها پیش آمده که از دفاتر با من تماس می‌گیرند و می‌گویند متوجه زبان این افراد نمی‌شویم.
• در مناطقی مانند اسلامشهر تعداد کودکان متقاضی از ظرفیت مدارس بیشتر است. پس از ورود طالبان موج مهاجرت گستره شدیدی گرفت و تعداد این کودکان بازمانده از تحصیل با ظرفیت این مدارس همخوانی است. 
• همچنین مدارس معمولا سلایق خود را اعمال می‌کنند و الویت را با دانش‌آموزان ایرانی می‌دانند اگر ظرفیتی باقی ماند این دانش‌آموزان را ثبت نام می‌کنند. بسیاری از این کودکان که برای ثبت نام به مدارس دولتی می‌روند با جواب منفی مدارس رو به‌رو می‌شوند.  
• این پول رسما رشوه است و قانونی نیست به همین خاطر مقدار آن مشخص نیست. از 500 هزار تومان تا هزینه‌های میلیونی متغیر است. 
• این هزینه‌ها تحت عنوان کمک به مدرسه و دیگر هزینه‌های جاری مدرسه از این کودکان گرفته می‌شود اما مقدار آن برای کودکان مهاجر بسیار بیشتر از دانش‌آموزان مهاجر است. 
• گزارش‌ها درباره دریافت این هزینه‌های غیرقانونی باید به اداره آمورش و پرورش داده شود اما در این مورد هم موانع زیادی وجود دارد. خانواده این افراد هم چندان پیگیر این مسئله نیستند.
• در صورت مراجعه به اداره هم مهم است با چه مسئولی برخورد کنید. اینکه شخص دغدغه تحصیل دانش‌آموز افغان را داشته باشد بر پیگیری این موضوع تاثیر دارد به همین صورت ممکن است در صورت مراجعه و پیگیری هم راه به جایی برده نشود. همچنین فرایند دقیقی هم برای شکایت در این مسئله تعریف نشده است. 

منبع: سایت دیده‌بان ایران