.

ملک المتکلمین

حاجى میرزا نصرت الله ملک المتکلمین فرزند میرزا محسن بهشتى, از خطباى مشهور دوره انقلاب مشروطیت, مدتى در هندوستان بود و در آنجا کتابى بنام من الخلق الى الخلق نوشت, که انتشار آن موجب اخراجش توسط انگلیسیها از هند گردید. زمانى که مجلس به فرمان محمدعلیشاه به توپ بسته شد او نیز به همراه بهبهانى,طباطبایى, خویى, حکیم الملک, مستشارالدوله, ممتازالدوله, بهاالواعظین, قاضى قزوینى, حاج میرزا ابراهیم آقا, داوودخان على آبادى, على اکبر ارداقى و میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل با سوراخ کردن دیوار مجلس خود را به پارک امین الدوله رساندند, محسن خان امین الدوله به بهبهانى و طباطبایى و چند تن پناه داد ولى میرزاجهانگیرخان صوراسرافیل و ملک المتکلمین و دوسه نفر دیگر را بیرون کرد, و سپس با تلفن به باغشاه زنگ زده آنها را لو داد و متعاقب آن سربازان سر رسیده دستگیرشان کردند. صور اسرافیل و ملک المتکلمین در باغشاه در حضور خود محمدعلیشاه به دار آویخته شدند

سید حسن تقى زاده

سید حسن تقى زاده از مشروطه خواهان رادیکال بود, وى در آغاز قیام تبریز خود را از طریق روسیه به آنجا رساند, بعداز فتح تهران توسط مجاهدین گیلان و اصفهان به تهران آمد, وى یکى از چهره هاى فعال دوران مشروطیت بود,در اولین مجلس شورایملى در تصویب لایحه کسر حقوق و مستمرى محمد علیشاه نقش اصلى را داشت. بعداز به توپ بستن مجلس او و تعدادى از نمایندگان مجلس و روزنامه نگاران چون مرتضى قلى خان نائینىو و بهاالواعظین, على اکبر دهخدا و میرزا سید حسن مدیر روزنامه حبل المتین به سفارت انگلیس پناهنده شدند. سفارت انگلیس از دولت ایران خواست که ضمانتنامه براى امنیت جانى و مالى متحصنین داده شود و به آنها اجازه خروج از ایران را بدهند. ضمانتنامه با امضا محمدعلیشاه صادر شد و تقى زاده به همراه معاضدالسلطنه, دهخدا و سه نفر دیگر ازمتحصنین به همراه مامورین سفارت انگلیس به رشت رفته و از آنجا به خارج رفتند. وى بعد ها از بازیگران اصلى در خلع ید از محمدعلیشاه بود. در مجلس دوم وى لیدر جناح رادیکال نمایندگان مجلس بنام فراکسیون دمکرات یا ¨عامیون¨ بود.بعداز ترور آیت الله بهبهانى که به جناح محافطه کار مجلس یعنى فراکسیون اعتدالیون یا ¨ اجتماعیون¨تعلق داشت, وى را متهم به مشارکت در توطئه ترور نموده و وادار شد ایران را ترک نماید
بعداز چند سال اقامت در ترکیه , فرانسه, انگلیس و آمریکا به ایران بازگشت, و در دوره هاى چهارم و پنجم مجلس از تهران نماینده مجلس شد. در مجلس پنجم که اکثریت نمایندگان دست نشانده رضا خان طرح انقراض قاجاریه را مطرح کردند, تقى زاده به همراه مستوفى الممالک, دکتر مصدق, مدرس و میرزا یحیى دولت آبادى تنها کسانى بودند که جرات مخالفت خود را با آن مطرح کرده و راى مخالف دادند
تقى زاده بعدها به همکارى با رضا شاه پرداخت و نتیجه این همکارى تمدید قرار داد خائنانه نفت ایران و انگلیس در سال ۱۹۳۳ مىباشد, همان قراردادى که مبارزه براى لغو آن توسط مردم به رهبرى دکتر مصدق زینت بخش تاریخ مبارزات مردم ما علیه استعمار انگلیس بوده و هرسال ما پیروزى آنرا در روز ۲۹ اسفند بنام روز ملى شدن صنعت نفت گرامى میداریم
تقى زاده به دلایلى بعدها متهم به ارتباط با انگلیس شد, یک دلیلش اینکه بعد از بتوپ بستن مجلس در حالیکه اکثر مشروطه خواهانى که دستگیر شدند اعدام و یا تبعید گردیدند, تقى زاده که به سفارت انگلیس پناهنده شده بود تحت حمایت انگلیسیها و تضمین جانى از طرف محمد علیشاه به خارج رفت. دیگرى نقش او بسال ۱۹۳۳ در امضاى قرارداد تمدید امتیاز نفت

عبدالحسین میرزا فرمانفرما

عبدالحسین میرزا فرمانفرما پسر فیروزمیرزا نصرت الدوله پسر عباس میرزا نایب السلطنه پسر فتحعلى شاه. وى در دهمین سال سلطنت ناصرالدینشاه(۱۲۷۴ قمرى) در تهران متولد شد. در جوانى خود را به ولیعهد, مظفرالدینشاه, نزدیک کرده و با دختر وى ازدواج کرد, وى یکى از بازیگران سیاست ایران در دوره اى طولانى بود, مشاغلى چون فرماندهى قشون آذربایجان و حکومت کرمان و بلوچستان در زمان ناصرالدینشاه و وزارت جنگ و حکومت فارس و کرمانشاه و کرمان در زمان مظفرالدینشاه, وزارت داخله و عدلیه در زمان محمد علیشاه, وزیر داخله در زمان احمد شاه را عهده دار بوده و بالاخره در سال ۱۲۹۴ خورشیدى رئیس الوزرا شد
بعد از به قدرت رسیدن رضاخان املاک فرمانفرما چون املاک دیگر توانمندان زمان بزور از آنها گرفته و به تملک رضاخان درآمد, در همان ایامى که مدرس را در زندان کاشمر اول مسموم و سپس خفه کردند, همان ماموران رضا شاه, یعنى سرپاسبان فولادى و جلاد معروف رضاشاه عباس مختارى معروف به عباس شش انگشتى در سمنان نصرت الدوله پسر فرمانفرما را هم اول مسموم و سپس خفه کردند
فرمانفرما چند روزى پس از اینکه که رضا شاه پیغام فرستاده بود ¨املاک کرمانشاه, همدان و اسدآباد را به دفتر اختصاصى بفروشید¨ براثر سکته فوت کرد. بغیر از نصرت الدوله تعداد زیادى از خانواده وى در سیاست ایران به نحوى فعال بودند که سرشناسترین آنها پسر دیگرش محمدولى میرزا فرمانفرما و دخترش مریم فیروز و نوه اش مظفر فیروز بودند