نیویورک تایمز در گزارشی درباره حمله تروریستی اخیر در حومه مسکو، پایتخت روسیه که گفته می‌شود داعش خراسان مسئولیت آن را برعهده داشته و به کشته شدن بیش از ۱۰۰ شهروند روسی منتهی شد، نوشت:

به گزارش جماران؛ گروه تروریستی داعش که خود را دولت اسلامی می‌خواند امروز سایه‌ای از چیزی است که اندکی کمتر از یک دهه پیش بود، زمانی که هواداران افراطی آن از جنگ داخلی سوریه برای ساختن دولت خود در وسط عراق و سوریه سوء استفاده کردند. داعش اگرچه ممکن است “خلافت” فرضی خود را از دست داده باشد، شاخه‌های آن در سراسر جهان گسترش یافته اند.

جناحی که گمان می‌رود پشت حمله مسکو باشد، دولت اسلامی خراسان یا داعش خراسان مستقر در پاکستان و افغانستان است. داعش خراسان مدت‌ها است که از مهاجران و شبه نظامیان کشور‌های آسیای مرکزی یارگیری کرده و آن‌ها را برای حمله در خاک روسیه آموزش داده است.

روسیه به دلیل فعالیت‌های خشن علیه نیرو‌های شبه نظامی در چچن و البته حمایت از بشار اسد در سوریه مورد انتقاد این گروه‌های تندرو قرار دارد.

برخی از کارشناسان معتقدند که داعش خراسان اکنون مسئولیت گرفتن انتقام را برعهده گرفته است. در سپتامبر ۲۰۲۲، داعش خراسان مسئولیت یک حمله در خارج از سفارت روسیه در کابل را بر عهده گرفت که در آن دو کارمند و سه نفر دیگر کشته شدند. سال گذشته، داعش خراسان یک شبکه تبلیغاتی به زبان تاجیکی راه‌اندازی کرد و تلاش‌ها را برای عضوگیری در کشور‌های آسیای مرکزی که این گروه آن‌ها را دست نشاندگان مسکو معرفی می‌کند، افزایش داد.

کانال‌های تلگرامی متعدد به زبان‌های تاجیک، ازبکستان و روسی، تبلیغات داعش را مخابره می‌کنند و از شبه‌نظامیان تاجیک که در حملات در افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان شرکت کرده‌اند، تعریف و تمجید می‌کنند.

علاوه بر این، گروه‌های مرتبط با داعش مسئولیت بیش از ۱۱۰۰ حمله را بر عهده گرفته اند که تنها در ۱۲ ماه گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ نفر را در سراسر جهان کشته یا زخمی کرده اند. حمله این حملات در حقیقت به ما گسترش و تهدید مستمر این گروه تروریستی را یادآوری می‌کند که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا ادعا کرد در سال ۲۰۱۹ ادعا کرد به طور کامل شکست خورده است.

کبیر تانجا از بنیاد تحقیقات آبزرور، یک اندیشکده برجسته هندی، در این باره می‌گوید که داعش «در سایر نقاط جهان به رشد خود ادامه داده است، مناطقی که شاید بیشتر مردم به آن اهمیت زیادی نمی‌دهند». او افزود که ممکن است امروز تهدید داعش کمتر یا کم رمق‌تر به نظر برسد، اما شاخه‌های این گروه در افغانستان، ساحل آفریقا، موزامبیک، و حتی در سوریه به فعالیت‌های خود ادامه داده و حتی در بخش‌هایی از جهان بر عمق این فعالیت افزوده اند.

در روسیه وضع برای مهاجران آمده از کشور‌های آسیای مرکزی در چندماه اخیر بسیار تیره و تار بوده است. بسیاری از مهاجران آسیای مرکزی ماه هاست که با ارعاب پلیس و خطر تحت فشار قرار گرفتن از سوی دولت مرکزی برای پیوستن به جنگ در اوکراین مواجه بوده اند. موقعیت آن‌ها پس از حمله تروریستی بیش از پیش متزلزل شده است.

یک مهاجر تاجیک در مسکو به وب سایت خبری اوراسیا نت گفت: «در طول سال گذشته، وضعیت در روسیه دشوار بوده است. حمله‌های مداوم پلیس به مهاجران ادامه دارد. با شما طوری رفتار می‌کنند که انگار یک جنایتکار هستید. اکنون راه رفتن در خیابان غیرممکن است، همه مراقب شما هستند و از شما دوری می‌کنند. برخی با شما مانند یک سگ رفتار می‌کنند.

مقامات کرملین قول داده اند که مجازات‌های گسترده‌ای را علیه عاملان این حمله تروریستی اعمال کنند. دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق، که اکنون معاون رئیس شورای امنیت روسیه است، در این باره گفته است: «مظنونان بازداشت شده احتمالا اعدام خواهند شد. اما کشتن همه کسانی که درگیر این جنایت بودند، مهم‌تر است. چه کسی به آن‌ها پول داد، چه کسی با آن‌ها همدردی کرد، چه کسی به آن‌ها کمک کرد. همه را باید مجازات کرد.»

**************************************************

بازرسان روسیه در تاجیکستان از بستگان متهمان حمله مسکو بازجویی کردند

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع امنیتی تاجیکستان خبر داد که بازرسان روسیه روز سه‌شنبه ۲۶ مارس در تاجیکستان از بستگان چهار متهم تاجیک حمله به سالن کنسرت کروکوس در مسکو بازجویی کردند.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ یورونیوز نوشت: این منابع خبری به رویترز گفتند که مقام‌های امنیتی تاجیکستان اعضای خانواده‌های این متهمان را از شهرهای وحدت و حصار و همچنین از ناحیه رودکی به دوشنبه، پایتخت این کشور آورده بودند.

بنا به گفته این منابع خبری، امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان شخصاً بر این تحقیقات نظارت کرده است.

آقای رحمان روز دوشنبه در نخستین اظهار نظر عمومی خود در مورد حمله روز جمعه مسکو، آن را رویدادی «شرم‌آور و وحشتناک» توصیف کرد.

دادگاهی در روسیه ۴ نفر از شهروندان تاجیکستان به نام‌های دلیرجان میرزایف، سعیدکرم رجب‌علیزاده، فریدون شمس‌الدین و محمد صابر فیضف را متهمان حمله به سالن کنسرت کروکوس در مسکو معرفی و آن‌ها را به «اقدام‌های تروریستی» متهم کرد. آن‌ها تا ۲۲ مه در بازداشت موقت خواهند بود تا مقدمات محاکمه‌شان فراهم شود.

حمله روز جمعه به سالن کنسرت کورکوس در حومه مسکو که بیش از ۱۳۷ کشته برجای گذاشت، بدترین اقدام «تروریستی» دو دهه اخیر در روسیه به شمار می‌رود.

داعش مسئولیت حمله به سالن کنسرت کروکوس را بر عهده گرفته و تصاویر ویدئویی حمله به این سالن را منتشر کرده است.

پلیس روسیه اعلام کرده که ۱۱ نفر را به ظن دست‌داشتن در حمله روز جمعه بازداشت کرده است. شبکه بی‌بی‌سی جهانی در گزارشی اعلام کرد که ۲ نفر از متهمان این حمله کشته شده‌اند. بنا به این گزارش، یکی از متهمان در داخل سالن کنسرت کروکوس کشته شده و دیگری هنگام بازداشت در منطقه بریانسک کشته شده است.

مقام‌های روسیه تاکنون اطلاعاتی در مورد سرنوشت دیگر متهمان ارائه نکرده‌اند.

تصاویر ویدئویی منتشر شده از اعتراف‌های متهمان حمله مسکو حکایت از ضرب و شتم آن‌ها دارد. پلیس روسیه تاکنون مدرکی در مورد دست‌داشتن این متهمان در حمله به سالن کنسرت کروکوس ارائه نکرده است.

کمیسر حقوق بشر روسیه استفاده از شکنجه علیه زندانیان را غیرقابل قبول دانسته است. مقام‌های روسیه گفته‌اند که در حال انجام تحقیقات هستند.

مقام‌های تاجیکستان تاکنون درباره شهروندان بازداشت‌شده این کشور در روسیه و اتهام‌های مطرح‌شده علیه آن‌ها اظهارنظر نکرده‌اند.

تاجیکستان در سال ۲۰۱۵ گروه «دولت اسلامی عراق و شام»، موسوم به داعش را سازمان تروریستی اعلام و فعالیتش را در خاک این کشور ممنوع کرد. در سال‌های گذشته، ده‌ها شهروند تاجیکستان به اتهام عضویت درداعش بازداشت و زندانی شده‌اند.

رئیس جمهوری تاجیکستان در اوایل ماه مارس از فعالیت اسلامگرایان افراطی در این کشور که جوانان تاجیک را «شستشوی مغزی» می‌کنند، ابراز نگرانی کرده بود.

این جمهوری سابق شوروی با جمعیت ۱۰ میلیون نفری، یکی از نزدیک‌ترین متحدان مسکو است و یک پایگاه نظامی روسیه در این کشور را میزبانی می‌کند.

اقتصاد تاجیکستان به‌طور قابل توجهی به درآمدهای بیش از یک میلیون کارگر مهاجر تاجیکستانی که در روسیه مشغول به کار هستند، وابسته است.

اعلام ملیت تاجیکستانی مظنونان حمله به سالن کنسرت کروکوس، حمله به مهاجرانی که از این کشور به روسیه آمده‌اند را افزایش داده است.

بر اساس آمار ارائه شده توسط وزارت کشور روسیه، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۳ میلیون شهروند تاجیکستان به طور رسمی در روسیه سکونت داشته‌اند.

وزارت اطلاعات: تاکنون ۲۶ نفر در رابطه با حرم شاهچراغ دستگیر شده‌اند / همه غیرایرانی و با ملیّت‌های آذربایجان، تاجیکستان و افغانستان هستند / هماهنگ کننده‌ اصلی تبعه‌ جمهوری آذربایجان است