به گزارش سایت دیده بان ایران؛ ما حتما در بوستان ها مسجد میسازیم…مسجد خوب هم میسازیم… همین اظهار نظر علیرضا زاکانی شهردار تهران در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران کافی بود تا خبر ساخت مسجد در بوستان قیطریه به یکی از خبرهای پرحاشیه و پربازدید روز تبدیل شود.

خبری که به سرعت برق در خبرگزاری های داخلی به خبر اول تبدیل شد و در ادامه نیز سر از رسانه های خارج نشین دراورد.

اما پرسشی که مطرح می‌شود این است چرا در کلانشهر ۷۳۰ کیلومتر مربعی تهران و لا به لای بی خبری ناشی از تعطیلات نوروزی و ماه مبارک رمضان چرا این خبر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت و به تیتر یک تبدیل شد.

دیده بان ایران؛ در این گزارش به شکل کامل به ابعاد این خبر و واکنش موافقان و مخالفان آن خواهیم پرداخت.

به طور حتم در تهران ام القرای جهان اسلام خبر ساخت مسجد به خودی خود خبری نیست که بخواهد موجب واکنش منفی افکار عمومی شود و تهرانی ها بخواهند با آن به تقابل بپردازند اما چرا در مورد ساخت مسجد در بوستان قیطریه شاهد واکنش های منفی گسترده بودیم؟ 

چرایی این تقابل را در گام نخست باید در مواجهه علیرضا زاکانی شهردار تهران در نحوه پاسخ به پرسش خبرنگاران در حیاط دولت دید که به مانند گذشته به جای پاسخی در شان جایگاه شخص اول مدیریت شهری پایتخت با لحنی قلدرمأبانه و تمسخر پرسش خبرنگار پافشاری خود بر ساخت مسجد را با لجاجتی به جا مانده از مناظرات انتخاباتی و بسیج دانشجویی را با گفتن “حتما مسجد میسازیم و خوبش راهم میسازیم “رسانه ای کرد تا با پخش آن در فضای مجازی اولین تیر بر پیکر مدیریت شهری در این ماجرا بنشینید.

پخش این مصاحبه شهردار تهران شروع ماجرایی بود که به کلافی سردرگم تبدیل شد.

نخستین مطالبه مردم و منتقدان در این بخش پرسش به چرایی لزوم ساخت مسجد در بوستان قیطریه در حالی که اطراف بوستان به تعدد مسجد و حسینه وجود دارد بود که سخنگوی شهرداری تهران پس از واکنش های منفی متعدد به این ماجرا پاسخگویی در بستر شبکه شخصی خود در ایکس را برگزید.

عبدالمطهر محمدخانی در دفاع از این اقدام مدیریت شهری زیاد بودن فاصله بوستان تا مساجد اطراف و نا آشنایی شهروندان به مختصات و خیابان های جانبی بوستان را دلیلی بر ساخت مسجد در دل بوستان عنوان کرد.

سخنگوی شهرداری تهران در توییتی دیگر این اقدام مدیریت شهری را لبیک به درخواست ها و مکاتبات پرشمار مردمی اهالی ساکن در اطراف بوستان قیطریه عنوان کرد که خواهان ساخت این مسجد هستند.

این دو اظهار نظر ابتدایی سخنگوی شهرداری تهران  نفتی بر آتش عصبانیت مردم از اقدام های خودسرانه مدیریت شهری پایتخت بود.

مخالفان در پاسخ به این دو اظهار نظر عنوان کردند که مدیریت شهری به جای هزینه کرد برای ساخت مسجد در حالی که این بوستان دارای نمازخانه مناسب است می‌تواند با نصب تابلوهای راهنمای نسبت به مسیر مساجد و حسینیه های اطراف بوستان به شهروندان اطلاع رسانی کند و پرسش دیگری که مطرح شد این بد که آیا مطالبه مردمی می‌تواند مصداق مناسبی برای تصمیم گیری باشد یا خیر؟

به عنوان مثال اگر فردا روزی تعدادی از شهروندان تهرانی از علیرضا زاکانی بخواهند در بوستان قیطریه پمپ بنزین و تله‌سیژ احداث شود شهردار تهران باید در بوستان پمپ بنزین و یا با قطع درختان تله سیژ احداث کند؟

پس جایگاه پیوست های فرهنگی و مطالعاتی، اجتماعی و فرهنگی در اجرای این دست طرح کجاست؟ چیزی که منان رییسی رییس سابق مرکز مطالعات شهرداری تهران و نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای سرگشاده علیرضا زاکانی را در طرح های ساخت مسکن به اقدام های خلاف قانون متهم کرده بود.

یکی دیگر از مواردی که میتوان به عنوان اظهارات ضد و نقیض مدیریت شهری در پروژه ساخت مسجد در بوستان قیطریه دانست قطع درختان بوستان به واسطه انجام این پروژه است.

ناصر امانی عضو شورای شهر تهران در تذکری در صحن شورای شهر تهران درختان دارای ارزش در این پروژه را که حتی امکان جا به جایی آن ها نیست را بالای ده اصله برشمرد اما علیرضا زاکانی شهردار تهران با نفی این موضوع درختان قد کشیده در محل پروژه را تعدادی نهال دانست که میخواهد آن را جا به جا کند.

تصاویر مردمی منتشر شده از محیط کارگاهی حصارکشی شده در بوستان قیطریه برای ساخت مسجد مهر تاییدی بر گفته ناصر امانی عضو شورای شهر تهران بود نه گفته شهردار تهران که درختان با محیط بن بالا را نهال دیده بود.

پرسش دیگری که مطرح می شود این است که آیا شهردار تهران نمیداند که جا به جایی درختان فصل مخصوص دارد و نمیتوان هر زمان که بخواهد آنها را جا به جا کند؟

یکی دیگر از موارد مطرح شده از سوی سخنگوی شهرداری تهران این بود که خالی بودن مساجد سطح شهر نمیتوان دلیلی باشد تا مدیریت شهری از توسعه مساجد منصرف شود.

موضوعی که منتقدان طرح به شدت نسبت به ان اعتراض داشتند و بیان می کردند وقتی در اطراف بوستان مساجد و حسینیه هایی هستند که در مرحله ترمیم و بازسازی است چرا شهرداری به جای هزینه کرد جهت ساخت مسجد جدید با تزریق منابع مالی به مرمت و بازسازی مساجد اطراف بوستان قیطریه کمک نمی کند؟

در بخشی دیگر سخنگوی شهرداری تهران در توجیهی کودکانه مساحت سطح اشغال برای ساخت مسجد را بسیار ناچیز( ۰/۷ درصد مساحت کل) عنوان کرد که در قسمت مجاور خیابان اصلی احداث می شود و در اکوسیستم بوستان تاثیر چندانی ندارد.

آقای سخنگوی شهرداری بهتر از هر کسی می داند که زمین بوستان قیطریه تنها وقف بوستان است و پهنه ان در طرح تفصیلی فضای سبز است. ساخت و ساز در زمین وقفی به هر نامی دارای اشکال شرعی است و هرگونه ساخت و ساز در پهنه فضای سبز نیز غیر قانونی است.

تصور تلخی است که شهروندان باید در بنایی فرضیه واجب نماز را ادا کنند که دارای اشکال شرعی است.

یکی دیگر از موارد مطرح شده از سوی سخنگوی شهرداری تهران به واکنش های منفی ساخت مسجد در بوستان قیطریه توسعه فضاهای فرهنگی در کنار ساخت مسجد است زیرا میزان بزه و سگ گردانی افزایش پیدا کرده است.

این اظهار نظر محمد خانی به نوعی مهر تاییدی بر تجاری سازی پیرامون مسجد از سوی شهرداری تهران است.

با این تفاسیر به طور حتم اظهار نظر سخنگوی شهرداری تهران گل به خودی در بازی شش امتیازی مدیریت‌شهری با مخالفان این طرح بود که هر سطر ان مهر تایید به چرایی نگرانی دلواپسان شهر در این پروژه است.

ساخت «محله های اسلامی»

فارغ از این هیاهو می توان سناریو دومی برای اجرای این دست از پروژه ها در شهر متصور بود و آن هم چیزی نیست جز ساخت «محله های اسلامی»

اولین بار سردار حسن زاده فرمانده سپاه محمد رسول الله از کلید واژه محله اسلامی پس از اعتراضات چندسال پیش رونمایی کرد.

طرحی که قرار بر این دارد تا با محوریت مساجد نیروهای بسیج در سطح محله های پایتخت توسعه پیدا کنند.

توسعه ای که در جلسه فرمانده‌سپاه محمد رسول الله با شهردار تهران جزییات ان بیان شد و شهردار تهران نیز قول همکاری همه جانبه در این زمینه را داد تا با اجرای این طرح و زیر نظر گرفتن محله ها و عبور و مرور ها با اعتراضات مدنی برخورد و فتنه ها در نطفه خفه شود.

اجرای این طرح به گونه است که با ساخت مساجد جایگاه نیروی های بسیج توسعه پیدا می کند و با تجاری کردن بخشی از مساجد در بخش درآمد هزینه هم این نیروها خودکفا باشند.

شاید بتوان گفت این سناریو بسیار محتمل تر است زیرا شهردار تهران به جای توجه به مناطق جنوبی شهر در توسعه مسجد کار را از مناطق شمالی پایتخت آغاز کرده که بیشترین نارضایتی های مدنی در آنجا وجود دارد.

شاید به قسمی دیگر بتوان این گونه تحلیل کرد که در پروژه ساخت مسجد در بوستان ها تیر ترکش علیرضا زاکانی به گلوی اکوسیستم شهر ۳ شعبه است.

شعبه ای برای ادامه راه محمود احمدی نژاد که با واماندگی از اجرای پروژه های عمرانی و ترافیکی به احداث سقاخانه در شهر رو آورد، شعبه ای دیگر دمیدن در بوق تحقق بودجه های چند ده هزار میلیارد تومانی با تاراج منابع شهر و‌ایندگان و شعبه آخر نیز جلب رضایت نهاد ها و مجموعه های دیگر از جمله سپاه برای کارزار انتخابات ۱۴۰۴

منبع: سایت دیده بان ایران

****************************

زیر پارک قیطریه چه خبر است؟ / آیا تبِ گنج به جان تانک انقلاب افتاده؟!

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ اصرار بر گودبرداری برای ساخت مسجد در محلی که گفته می شود تمدن ۳۲۰۰ ساله‌ای که آن زیر خوابیده است، تردید ها را درباره اهداف مجموعه شهرداری تهران از ساخت مسجد در این پارک و قطع درختان افزایش داده است.

۸ ماهی می‌شود که شهرداری حصارهای آهنی را در محلی که قرار است مسجد باشد، کشیده‌اند اما هیچ کس از قصد آنها خبر نداشت تا اینکه ماجرای ساخت مسجد توسط شهروندان و مردم رسانه ای شد.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ قیطریه منطقه‌ای در شمال تهران و محله عیان‌نشین‌هاست که اکنون خیلی‌ها آن را با برج‌های بلند و سر به فلک کشیده می‌شناسند؛ اما قیطریه یک گورستان است.

گورستان عظیم و پر ابهتی که اجساد مردمان صنعتگر عصر آهن را با ابزار‌آلات خود در دل خاک جای داده است.

براساس این گزارش، قبل از دهه ۵۰ و همزمان با گسترش و توسعه شهر تهران، تپه‌های بکر قیطریه هم از گزند مخرب چرخ‌های خشن بولدوزر‌های غول‌پیکر در امان نمانده وزیر و رو شد.

بخشی از آثار تاریخی فراوانی که در زیر این تپه‌ها نهفته بود توسط مردم محلی جمع‌آوری شد و بخشی نیز به همراه کامیون‌های خاکبرداری به خارج از شهر منتقل شد.

با این حال هنوز کسی از وجود تمدن عظیم ایران باستان در زیر تپه‌های قیطریه اطلاع دقیقی نداشت تا اینکه سر و صدای این کشف بزرگ تاریخی به گوش باستان‌شناسان رسید و هیئتی برای بازرسی به این منطقه اعزام شدند.

این هیات و به تبع آن اداره باستان‌شناسی وقت خواستار ممنوعیت ساخت و ساز در این منطقه شد و شهرداری نیز جوازهای صادر شده برای ساخت و ساز را به حالت تعلیق درآورد و بدین ترتیب کاوشهای باستان‌شناسی در قیطریه آغاز شد.

عبدالکریم ستاری، باستان‌شناسی و پژوهشگر آثار تاریخی در خصوص قدمت آثار کشف شده در تپه‌های قیطریه می‌گوید؛ کاوش‌های مربوط به ارتفاعات قیطریه نشان از تمدن باستانی بیش از 3 هزار ساله دارد، بطوریکه مطالعه بر روی ظروف سفالی قرمز و خاکستری رنگی که بهمراه اجساد از داخل گورهای قدیمی بدست آمده، نشان از زندگی جمعی دوران عصر آهن در این منطقه دارد.

رحیمی معتقد است از آنجایی که اقوام آریایی خورشید ‌پرست بوده و به زندگی بعد از مرگ اعتقاد داشتند، مردگان خود را رو به آفتاب و در نقاط مطمئن زمین به صورت چمباتمه دفن می‌کردند.

ضمن اینکه در پایین و بالای سرجسد، ظروف پر از غذا، به همراه وسایل و ابزار دفاع از خود را نیز می‌گذاشتند تا درعالم بعد از مرگ زندگی راحتی داشته باشند.

این گزارش می‌افزاید: در سال‌های اخیر و در پی حفر ایستگاه مترو قیطریه آثار باستانی دیگری نیز از این منطقه کشف شد که یافته‌ها و نظریه‌های وجود تمدن بزرگ ایران باستان در این ناحیه را قوت بخشید هر چند سازمان میراث فرهنگی با ثبت و حفاظت از محوطه باستانی قیطریه سعی در حفظ هویت آن داشت اما سرعت ساخت و سازها در محوطه باستانی قیطریه بسیار سریع‌تر از اقدامات ارگان‌های دولتی بود بطوریکه تا قبل از اقدام عملی این ارگان‌ها، بساز و بفروش‌ها گورستان قدیمی را با تمام آثار و هویت تاریخی خود زیر بتن و آسفالت دفن کردند تا شاید بدین طریق آن‌ها در عمق خاک آرامش داشته باشند و این‌ها بر روی خاک در آسایش.

در اواخر پاییز۱۳۳۷ش، در حین ساخت‌وساز ساختمان در تپه قیطریه، آثاری از گورستانی ۳۲۰۰ساله کشف شد.

کامبخش‌فرد از طرف اداره کل باستان‌شناسی و فرهنگ عامه به‌عنوان سرپرست هیات باستان‌شناسی، ماموریت یافت تا در این تپه به کاوش بپردازد. این کاوش‌ها طی سال‌های ۱۳۵۰-۱۳۴۷ ش ادامه یافت؛ اما تنها گزارش حفاری‌های سال‌های ۱۳۴۸- ۱۳۴۷ ش ارائه شد.

به هر حال قیطریه کنونی بر روی این گورستان تاریخی بنا شده و تنها وجود پارک قیطریه ممکن است بخشی از هویت باستانی آنرا حفظ کند اما بلند مرتبه سازانی که به عمق خاک نفوذ کرده و یا استفاده از لایه‌های زیرزمینی برای حمل و نقل و سایر تاسیسات شهری باعث شده تا اجساد این بخت برگشتگان، از سر و صدای مصنوعات بشری و مزاحمت‌های پی‌در‌پی آن در گور بلرزد و همچنان در خطر تعرض بشر امروزی باشد.

مطالعه درباره «تمدن قیطریه»

حمیدرضا حسینی، روزنامه نگار هم نوشته است: در اواخر دهه ۱۳۴۰ بساز و بفروش‌هایی که در تپه‌های قیطریه خانه‌سازی می‌کردند، با گودبرداری‌هایی که انجام دادند، به آثار باستانی مهمی دست یافتند. خبر به سرعت در شهر پیچید و سازمان حفاظت آثار باستانی، هیأتی را به سرپرستی شادروان سیف‌الله کامبخش‌فرد برای کاوش در زمین‌های قیطریه به آن‌جا فرستاد. کاوش‌های او که پرویز کیمیاوی فیلم مستندی از آن ساخته است، به کشف ۳۵۰ گور باستانی انجامید که درون‌شان مردگان را به شکل جنینی دفن کرده و در کنار‌شان شمار زیادی اشیاء سفالی و فلزی شامل انواع ظروف، زیورآلات و سلاح و نیز غذاهای خشک شده و استخوان حیوانات اهلی قرار داده بودند. این شیوه نشان می‌داد که صاحبان گورها به زندگی جسمانی پس از مرگ باور داشته‌اند. این مردمان احتمالا از اقوام آریایی بودند که در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد بر اثر فشارهای خارجی از شرق و غرب دریای خزر به مناطق جنوبی‌ رانده شدند و گروهی از آن‌ها در پهنه تهران امروزین استقرار یافتند.

در اوایل دهه هشتاد در گفت‌وگویی که با آقای کامبخش‌فرد داشتم، گفتند: تعداد گورها بسیار بیش از چیزی بود که ما از دل خاک بیرون کشیدیم. گمانه‌زنی‌ها نشان داد که بخش بزرگی از آن‌ها زیر‌ پارک قیطریه کنونی است اما دیگر نخواستیم که درختان را از بین ببریم و آن‌جا را کاوش کنیم. آن‌چه به‌دست آورده بودیم برای مطالعه درباره «تمدن قیطریه» کافی بود. ترجیح دادیم که بخشی را برای کاوش و پژوهش آیندگان باقی بگذاریم. ایشان با خوشحالی می‌گفتند: پارک قیطریه و رفت و آمد مردم در آن‌جا بهترین پوشش حفاظتی برای آثار باستانی است و مانع از دستبرد به آن‌ها می‌شود.

نمی‌دانم آیا در جایی که اکنون برای ساخت مسجد حصارکشی شده و قرار است درختانش را قطع کنند، آثار تمدن قیطریه هست یا نه، اما سابقه کاوش‌های باستان‌شناسی در قیطریه و گفته شادروان کامبخش‌فرد موجب می‌شود که هر نوع ساخت و ساز و گودبرداری در عرصه این پارک، اسباب نگرانی شود. ضروری است که وزارت میراث فرهنگی و مشخصا پژوهشکده باستان‌شناسی هرچه زودتر هیأتی را برای بررسی دقیق موضوع روانه پارک قیطریه کندن و نتیجه بررسی‌ها را نیز در اختیار افکار عمومی قرار دهند.

نگرانی درباره ساخت مسجد در پارک قیطریه فراتر از تعرض به فضای سبز و قطع درختان است و ابعادی بسیار جدی دارد.

منبع: سایت دیده بان ایران