بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران به مناسبت «روزخبرنگار»

ضرورت تغییر رویکردها نسبت به رسانه

هفدهم مرداد، روز خبرنگار، فرصتی است برای تجلیل از کسانی که حرفه‌شان را پیمانی پُرمخاطره با «حقیقت» و «مسئولیت اجتماعی» می‌دانند؛ آنان که با تکیه بر عقل و درایت، همراه با شور و ذوق، استعداد و عشق، در مسیر آگاهی‌بخشی و روشنگری گام نهاده‌اند و در میان رخدادها، همواره در کنار مردم ایستاده‌اند.

در این روز، با افتخار سر فرود می‌آوریم برابر روزنامه‌نگارانی که با قلم خود چراغ راه جامعه‌اند و به آینده‌ای امیدوار می‌نگریم که در آن، قلم آزاد، رسانه مستقل و مردم آگاه، ستون‌های اصلی یک ایران توسعه‌یافته باشند.

در جهان امروز، ساختار رسانه‌ای در هر نظام حکمرانی، نه تنها ابزاری برای اطلاع‌رسانی، بلکه رکن چهارم قدرت و یکی از پایه‌های ثبات، شفافیت و سلامت در جامعه است. رسانه‌های حرفه‌ای و مستقل با افشاگری فساد، تبیین تصمیمات حاکمیتی، پیوند با افکار عمومی و بازتاب صدای جامعه، به اصلاح سازوکارها و افزایش کارآمدی حکومت کمک می‌کنند.

حال، نظام‌هایی که از این کارویژه‌ها استقبال کنند و به رسانه به چشم شریک در حکمرانی بنگرند، مسیر توسعه پایدار را هموار می‌کنند. در مقابل، نادیده گرفتن نقش واقعی رسانه و تکیه بر رسانه‌های فرمایشی و تبلیغاتی، گرچه در کوتاه‌مدت، همچون مخدر سکوت و رضایت خاطر می‌آفریند، اما در بلندمدت مشروعیت، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را فرسوده می‌کند.

امروز بیش از هر زمان، نیاز به آن است که حاکمیت با بازنگری در رویکرد خود بپذیرد که تقویت رسانه‌های مستقل نه تهدید، که تضمینی برای دوام و اصلاح‌پذیری نظام است و تا دیر نشده، باید به ساختاری تن داد که صدای حقیقت را پژواک دهد. این مسیری است ممکن، امیدبخش و سازنده، اگر اراده‌ای برای بازگشت به عقلانیت و ساختار درست نظام رسانه‌ای وجود داشته باشد.

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران، ضمن گرامیداشت روز خبرنگار، موارد زیر را به عنوان دغدغه‌های اصلی صنف و توصیه‌هایی به حاکمیت، افکار عمومی و نهادهای ذی‌ربط اعلام می‌‌کند:

۱.بحران امنیت شغلی

روزنامه‌نگاران، به‌ویژه در شرایط ناپایدار سیاسی و اجتماعی، نیازمند حمایتی فوری، بی‌چشم‌داشت و مؤثر هستند. با کمال تأسف، در جنگ دوازده روزه، حدود ۱۵۰ خبرنگار، شغل و معیشت خود را از دست دادند و قربانی بی‌تدبیری‌ها و بی‌مهری‌ها شدند. این رفتار برخی صاحبان رسانه‌ که سرمایه، نفوذ و اعتبار خود را مرهون تلاش‌های شبانه‌روزی خبرنگاران‌اند، نیازمند پاسخگویی‌ است.

ضروری‌ست نهادهای ذی‌ربط، با بررسی وضعیت اقتصادی و حقوقی بنگاه‌های رسانه‌ای مستقل، سازوکارهایی برای حمایت فوری، هدفمند و بدون دخالت در استقلال تحریریه‌ها تدوین و اجرایی کنند.

۲. ضرورت بازتعریف رابطه نظام حکمرانی با رسانه

رسانه‌ها بایدبتوانند، بدون ملاحظه‌کاری‌های رایج، زخم‌های مزمن مدیریت کشور را بازگو کنند، زبان مردم باشند و در برابر ناکارآمدی و بی‌کفایتی، سکوت پیشه نکنند. تحقق این نقش خطیر، نیازمند فضایی است که رسانه را ارج نهد.

ادامه سیاست‌های محدودسازانه، از فهرست‌های بلند ممنوعیت و حصر اطلاعات گرفته تا دستورالعمل‌های پشت‌پرده، تنها به تعمیق بی‌اعتمادی عمومی و انباشت بحران‌های پنهان منجر خواهد شد.

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران بر این باور است که زمان آن فرا رسیده است شیوه تعامل نظام حکمرانی با رسانه‌ها، مورد بازنگری جدی قرار گیرد.

امید است تغییراتی که در ساختار برخی نهادهای مرتبط با امنیت ملی صورت گرفته، سرآغازی برای عبور از رویکرد سلبی، محدودکننده و پرهزینه نسبت به رسانه‌ها باشد و مسیر را برای ایفای نقش مستقل و حرفه‌ای روزنامه‌نگاران هموار کند.

کانال کانون صنفی معلمان ایران