همه ماجرا «مقاله» است؟!

میلاد علوی خبرنگار سیاسی شبکه‌شرق

«خود آسیب‌رسان» توصیفی است که علیرضا وجهی در قامت معاون دانشجویی دانشگاه تهران درباره اتفاق تلخ روز شنبه دانشکده فنی دانشگاه تهران استفاده کرد. دیروز گزارش‌ها از دانشگاه تهران حکایت از مرگ یک دانشجوی دختر داشت. کمی بعد، مسئولان دانشگاه تهران در اظهاراتی رسمی اعلام کردند که «زهرا. ج» دانشجوی دوره دکتری رشته برق این دانشگاه در دانشکده فنی خود را از طبقه اول به پایین پرت کرده و فورا به بیمارستان منتقل شده تا روند درمان او آغاز شود. روندی که البته بی نتیجه بود و «زهرا جلیلیان» امروز جان خود را از دست داد.

معاون دانشجویی دانشگان تهران دیروز در اظهاراتی که شبکه تهران آن را پخش کرد، دلیل اتفاق رخ داده را بر سر اختلاف دانشجو و استاد بر سر درج یک نام درپای یک مقاله اعلام کرد. به گفته این مقام مسئول، استاد بر درج نام نفر سوم اصرار کرده و گفته که «او هم کمک کرده» اما دانشجو با این مساله مخالفت می‌کند و از اتاق خود که در آن مشغول رایزنی با استاد دانشکده فنی بوده، خارج شده و خود را به پایین پرتاب می‌کند. آنچه پذیرش این روایت را سخت می‌کند، نوع خروج دانشجو از اتاق خود. به گفته وجهی، این دانشجو به هنگام خروج از اتاقی که با استاد در آن مشغول گف‌وگو بوده، نه لپ تاپ‌اش را با خود حمل می‌کند و نه کیف‌اش را. معاون دانشجویی دانشگاه تهران همچنین گفته که این دانشجوی مقطع دکتری پس از خروج از اتاق، روی لبه پله‎ها منتهی به طبقه اول نشسته و سپس خود را به پایین پرت کرده است.

تشکیل کمیته حقیقت‌یاب

با انتشار روایت معاون دانشجویی دانشگاه تهران گمانه‌زنی‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد. عده‌ای موضوع را به اعتراضات ربط دادند که پیگیری‌های «شبکه شرق» به کلی این سناریو را رد می‌کند. عده‌ای دیگر اما خلاصه کردن موضوع به «مقاله» را کمی دور از ذهن توصیف کردند. توصیفی که در محیط دانشگاه تهران و میان دانشجویان هم از دیروز تا حالا خریداران بیشتری داشت. از قرار معلوم مجموعه مسئولان دانشگاه تهران هم چندان به موضوع «وقوع اختلاف بر سر مقاله» و خودکشی یک دانشجوی مقطع دکتری در نتیجه آن را باور ندارند و احتمالا به همین علت هم اقدام به تشکیل کمیته حقیقت‌یاب کرده‌اند.

رئیس مرکز حوزه ریاست دانشگاه، مدیر کل حراست و رئیس مرکز مشاوره دانشگاه که از مدیران زیرمجموعه معاونت دانشجویی دانشگاه تهران به شمار می‌رود، 3 عضو کمیته حقیقت‌یاب دانشگاه تهران برای اتفاق رخ داده هستند. خبری از دانشجویان یا تشکل‌های دانشجویی در این کمیته نیست. یک منبع مطلع در دانشگاه تهران درباره جزئیات اقداماتی که قرار است توسط کمیته حقیقت‌یاب صورت بگیرد، به «شبکه شرق» گفت: «دستور دکتر مقیمی به ستاد این است که گزارش جامعی برای استحضار ذینفعان و همینطور ارائه به مراجع رسمی تهیه کنند. این گزارش قرار است علاوه بر انجام وظیفه دانشگاه، موضوع را از ابعاد روانی و امنیتی هم بررسی کرده و یافته‌های خود را به صورت مستند به افکار عمومی ارائه کند.»

آنطور که «شبکه شرق» مطلع شده، رئیس دانشگاه تهران هیچ محدودیت زمانی‌ای برای کار این کمیته در نظر نگرفته و فقط تاکید کرده که این کمیته باید «در اولین زمان ممکن» گزارش خود را به دانشگاه و افکار عمومی اعلام کند. منبع مطلع «شبکه شرق» درباره شیوه گردآوری یافته‌ها درباره اتفاق رخ داده در دانشگاه تهران نیز گفت: «بنا به تاکید رئیس دانشگاه تهران، قرار نیست در گزارش کمیته از هیچکس جانب‌داری شود. هر آنچه اتفاق افتاده بر اساس گفت‌وگو با شاهدان عینی، اعضا خانواده دانشجو و دوستان‌اش و مجموعه اطلاعات ارائه شده توسط آنان، جمع آوری خواهد شد. سپس دانشگاه گزارش نهایی را آماده خواهد کرد و به افکار عمومی ارائه می‌کند تا در حکم سندی باشد برای بررسی موضوع.»

استاد کجاست؟!

زهرا جلیلیان امروز جان خود را از دست داد و از دیروز هویت‌اش در رسانه‌ها اعلام شد اما هیچ خبری درباره هویت استادی که با جلیلیان در اتاق کار این دانشجو دوره دکتری تنها بوده، نیست. در فضای دانشگاه تهران، دست کم 3 نام میان دانشجویان مطرح است ولی حداقل تا لحظه نگارش این گزارش، دانشگاه حاضر به اعلام هویت استاد خود نشده است. پیگیری‌های «شبکه شرق» همچنین حکایت از آن دارد که به رغم تشکیل کمیته حقیقت‌یاب از سوی دانشگاه تهران، استاد مدنظر از کار تعلیق نشده و محدودیتی از سوی دانشگاه برای او در نظر گرفته نشده است. 2 منبع از دانشگاه تهران این مساله را تایید کردند.

پیگیری‌های «شبکه شرق» از منابع مختلف اما نشان داد که استاد مدنظر از دیروز سر کلاس‌های درس خود حاضر نشده است. این عدم حضور اما به دانشگاه تهران بر نمی‌گردد و از قرار معلوم ماجرا به کنش و واکنش‌های صورت گرفته میان استاد و اقوام زهرا جلیلیان ارتباط دارد. یک منبع در دانشگاه تهران به «شبکه شرق» گفت که در صورت اثبات خطای استاد، براساس قانون با او برخورد خواهد شد.

خودکشی به خاطر مقاله؛ روایتی که دانشجویان نمی‌پذیرند

2 دانشجوی مقطع دکتری در رشته برق دانشگاه تهران در گفت‌وگوهای جداگانه با «شبکه شرق» روایت ارائه شده از سوی معاون دانشجویی دانشگاه تهران مبنی بر اینکه تمام اختلاف دانشجو و استاد بر سر مقاله بوده را رد کردند. در فضای دانشگاه تهران، دانشجویان موضوعی شخصی را عامل اختلاف استاد و دانشجو می‌دانند که رد یا تایید آنان از سوی «شبکه شرق» امکان پذیر نیست اما از قرار معلوم دانشگاه و خانواده جلیلیان نیز چندان به روایت بروز اختلاف بر سر یک مقاله اعتقاد ندارند که اگر چنین بود، نه نیازی به تشکیل کمیته حقیقت‌یاب از سوی مسئولان دانشگاه بود و نه پنهان شدن استاد و پرهیزش از دیدار با اقوام و برادران دانشجوی جان باخته دانشگاه تهران. آنچه روایت معاون دانشجویی را غیرقابل باورتر می‌کند، آن است که در فضای دانشگاهی ایران، حذف و اضافه اسامی افراد در مقالات با صلاح دید اساتید به امری عادی بدل شده و تقریبا تمام دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف با آن مواجه شده‌اند اما دانشگاه تهران اصرار دارد تا زمان اعلام نظر کمیته حقیقت‌یاب، از سناریو پردازی خودداری کند. خانواده جلیلیان نیز فعلا سکوت کرده‌اند. از این رو فعلا چاره‌ای نیست جز صبر برای انتشار گزارش کمیته حقیقت‌یاب و بررسی موارد ذکر شده در آن.

درگذشت دانشجوی دانشگاه تهران که بر اثر فشارهای استاد خودکشی کرد

خودکشی دانشجوی دانشگاه تهران به دلیل پافشاری استاد برای ثبت اسم فردی در مقاله‌‌ای که هیچ ارتباطی با اثر ندارد