سازوکاری برای پرداخت مستقیم یارانه دارو به داروخانه ها پیش بینی نشده

سازمان غذا و دارو به دلیل اختلاف نظر با شرکت های دارویی جلوی اختصاص ارز به این شرکت ها را گرفته است. جلوگیری از اختصاص ارز در حالی اتفاق افتاده که خبر واردات لوازم خانگی و اختصاص ارز قابل توجهی به آن انتقادات کارشناسان را به دنبال داشته است.

دکتر شهرام کلانتری در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره مشکلات حوزه دارو، گفت:« سال گذشته دولت در چندین مقطع اعلام کرد قیمت دارو افزایش نخواهد یافت این سیاستی بود که از پایان سال 1400 به صورت مکرر در بیان مسوولین تکرار میشد و در سال 1401 هم همین سیاست در پیش گرفته شد. به همین جهت کمیسیون های بازنگری قیمت دارو هم تشکیل نشدند. صنایع دارویی اعلام می کردند با این قیمت هایی که شما اعلام کردید تولید دارو زیان ده است و نمی توانیم دارو تولید کنیم ولی دولت اصرار بر این داشت که تولید با همان قیمت های قبل انجام شود و قیمت ها را بازنگری نمی کرد. نتیجه این شد که در تابستان سال 1401 تولید بسیاری از داروهای مورد استفاده در زمستان و پاییز متوقف شد.»

وی در ادامه گفت:« تولید کنندگان دارو به دلیل اینکه تولید دارو زیان ده بود تولید را متوقف کردند و وقتی ما به مهر و آبان 1401 رسیدیم عملا کشور با یک حجم بزرگی از کمبود دارو مواجه شدیم که به تازگی اعلام شده در سال گذشته حدود 400 قلم کمبود دارو داشتیم و این کمبودها فقط محدود به کمبود آنتی بیوتیک ها نبود و اقلام دارویی بسیاری دچار کمبود شد.»

وی افزود:«در نیمه اول سال 1402 دولت و سازمان غذا و دارو تصمیم گرفتند در طرح دارویار منابع ارزی را این بار به جای صنایع دهیم به مصرف کننده نهایی دهند یعنی به شرکت های دارویی ارز نیمایی دادند و ارز ترجیحی حذف شد که با انجام این کار قیمت دارو افزایش پیدا کرد و تولیدکنندگان از این تصمیم راضی بودند و مشکل تولیدکنندگان داروحل شد و ذخایر دارویی وضعیت بهتری پیدا کرد و کمبودهای دارویی کاهش پیدا کرد و به 150 قلم کمبود رسید و اکثر داروهای اساسی موجود شد.»

کمبودهای دارویی بیش از 100 قلم است

وی در ادامه تاکید کردک«متاسفانه مجددا مشکل کمبود دارو در کشور در حال تکرار است و روز به روز این مشکل بیشتر می شود و در حال حاضر با کمبود طیف بزرگی از داروهایی مواجه هستیم که این داروها خیلی داروهای های تکی نیستند ولی تولیدکنندگان آنها را به میزان لازم تولید نکرده اند. برآورد سازمان غذا و دارو این است که دچار کمبود 100 قلم دارو هستیم ولی آن چیزی که ما به عنوان بدنه صنفی داروسازان، کمبودهای دارویی را در سطح کشور می بینیم، کمبودها خیلی بیشتر از 100 قلم است و در استان های مختلف این کمبودها متفاوت است.»

وی در مورد ارز دارو و تخصیص ارز به تولیدکنندگان دارو و مواد اولیه دارویی گفت:«سازمان برنامه و بودجه ارز به دارو اختصاص می دهد و چنین نیست منابع ارزی توسط بانک مرکزی تخصیص پیدا نکند یک بخشی از مشکل عدم تخصیص ارز به دلیل اختلافات بین تولیدکنندگان دارو که واردکننده مواد اولیه دارویی هم هستند و سیستم های رگولاتوری مثل سازمان غذا و دارو است به عنوان مثال در مورد ارز پایه ای که سال 1400 و 1401 به شرکت های تولیدکننده دارو پرداخت شده است همین الان بین سازمان غذا و دارو و بسیاری از شرکت های تولیدکننده دارو اختلاف نظرهای جدی وجود دارد و سازمان غذا و دارو برخی از این شرکت های دارویی را به محاکم قضایی معرفی کرده است.»

سازمان غذا و دارو جلوی تخصیص ارز به شرکت های دارویی را گرفت

اختلاف بر سر نحوه هزینه کرد ارز، تولید دارو را متوقف کرد

وی تاکید کرد:«سازمان غذا و دارو معتقد است شرکت های دارویی با توجه به مقدار ارزی که دریافت کرده اند، دارو تولید نکرده اند در صورتی که تولید دارو موضوعی نیست که به خاطر یک اختلاف نظر متوقف شود. ما نمی توانیم به دلیل اینکه از نحوه هزینه کرد ارز دارو توسط شرکت های دارویی قانع نشده ایم یا احتمال تخلف می دهیم سیاستی در پیش بگیریم که منجر به توقف تولید دارو در کشور شود. سازمان غذا و دارو ارز جدید برای تولید و واردات مواد اولیه دارویی به شرکت های دارویی نمی دهد و می گوید شما از قبل بدهکارهستید.»

وی در ادامه گفت:«در موردشیرخشک هم چنین اتفاقی افتاده است و رییس سندیکای تولیدکنندگان شیرخشک می گوید من تقاضای ارز کردم به ما گفتند شما هنوز ارز بدهکار هستید و اختلاف نظر وجود دارد و به همین دلیل ارز مورد نیاز تولیدکنندگان تخصیص نیافته است. بانک مرکزی مستقیما نیامده تخصیص ارز به شرکت های دارویی را متوقف کند بلکه یک ارگانی رگولاتوری(سازمان غذا و دارو) باید اعلام کند به فلان شرکت دارویی فلان قدر ارز اختصاص دهید البته این ادعای سندیکای تولیدکننده شیرخشک است.»

دکتر کلانتری افزود:«تولیدکنندگان دارو و شیرخشک می گویند ما تقاضای تغییر قیمت می کنیم به موقع تغییر قیمت را لحاظ نمی کنند قیمت ها را حبس می کنند وقتی قیمت ها را حبس می کنند نمی توانیم دارو و شیرخشک تولید کنیم ما نمی توانیم دارویی را تولید کنیم که قیمت تمام شده آن از قیمت نهایی برای فروش بیشتر شده است این ادعای صنعت تولید دارو است که می گویند ما ارز برای واردات مواداولیه دارویی نیاز داریم و از سازمان غذا و دارو درخواست می کنیم اما می گویند شما فلان قدر ارز دریافت کردید اما تولید نداشتید و لذا اختلاف نظر دارند پس ارز جدید نمی دهند. ما می گوییم اختلافات سرجای خود اما اگر ارز جدید به شرکت های تولیدکننده و وارد کننده مواد اولیه دارویی پرداخت نشود نمی توانند واردات داشته و دارو تولید کنند لذا تولید متوقف می شود و به دنبال آن کشور دچار کمبود دارو و شیرخشک می شود.»

وی گفت:« تصور می کنم سازمان غذا و دارو باید رفتار منعطف تری از خود نشان دهد یعنی بررسی تخلفات احتمالی و بررسی اختلاف نظرها در جای خودش باشد و تامین منابع ارزی نیز بر سر جای خود باشد این موضوعات نباید با هم اختلاط پیدا کند.»

ناهماهنگی ها بین سازمان های بیمه گر و سازمان برنامه و بودجه

وی تاکید کرد:«در حال حاضر آنچه در حال آسیب زدن به کل صنعت داروسازی کشور است وجود یک ناهماهنگی بین سازمان های بیمه گر و سازمان برنامه و بودجه است. طبق قانون بودجه سال 1402 سازمان های بیمه گر موظف هستند صورت حساب هایی که از داروخانه ها برایشان ارسال می شود را حداکثر ظرف یک ماه بررسی و پرداخت کنند اما متاسفانه سازمان های بیمه گر به دو دلیل این کار را به درستی انجام نمی دهند دلیل اول این است که ادعا می کنند تخصیص اعتبار به مقدار کافی صورت نگرفته است لذا نمی توانند سهم خود را از این صورتحساب ها پرداخت کنند، دلیل دیگر عدم تخصیص به موقع ما به التفاوت ارز از سوی سازمان برنامه و بودجه است..»

بن بست در حوزه زنجیره تامین دارو

رییس انجمن داروسازان در ادامه گفت:«الان شرایط طوری شده است که داروخانه ها هنوز ما به التفاوت های مربوط به تیر و مرداد ماه را دریافت نکرده اند و از تامین اجتماعی هنوز سهم شهریور ماه را دریافت نکرده اند و سهم ارز را هم نگرفته اند. بیمه سلامت امروز یک بخشی از صورت حساب های شهریور ماه را پرداخت کرده است ولی صورت حساب های مردادماه را پرداخت نکرده است! یک کمبود شدید نقدینگی در داروخانه ها اتفاق افتاده به شکلی که چک های داروخانه ها در حال برگشت خوردن است و وقتی این اتفاق می افتد کل سیستم دارویی کشور قفل می شود، یعنی داروخانه ها نمی توانند داروی جدیدی خریداری کنند، نمی توانند چک جدید صادر کنند که نخریدن منجر به کاهش استوک و ذخیره دارویی کشور می شود تولیدکننده خود به خود نمی تواند جنسش را بفروشد.»

هشدار رییس انجمن داروسازان کشور:
احتمال بروز بحران دارو در چند روز آینده
مکاتبه مستقیم با رییس جمهور

وی افزود:« ناهماهنگی و عدم تخصیص اعتبار به موقع توسط سازمان برنامه و بودجه و به تبع آن سازمان های بیمه گر باعث شده با یک شرایط بن بست در حوزه زنجیره تامین دارو مواجه شویم که این خیلی زود و ظرف چند روز آینده کشور را به حالت بحرانی می برد این تذکری است که ما طی مکاتبات متعدد هم به سازمان غذا و دارو و هم به سازمان های برنامه و بودجه و حتی مستقیم مکاتبه با شخص رییس جمهور داشتیم که موضوع کمبود دارو در حال حاد و بحرانی شدن است و باید خیلی سریع منابع تعیین تکلیف شده و به داروخانه ها پرداخت شود در غیراینصورت هم ذخایر دارویی کشور کاهش پیدا می کند و هم کارخانجات دارویی نمی توانند منابع مالی خود را تامین کنند و هم داروخانه ها گردش مالی شان متوقف می شود و تا وضعیت به حالت عادی بازگردد کمبودهای دارویی چند برابر می شود.»

سازوکاری برای پرداخت مستقیم یارانه دارو به داروخانه ها پیش بینی نشده

وی درباره تصمیم جدید مبنی بر پرداخت مستقیم یارنه دارو به داروخانه ها گفت:«بخشی از مشکلی که برای داروخانه ها به وجود آمده است ناشی از همین تصمیم است. اصل اینکه بیایند مستقیم ما به التفاوت ارز را به داروخانه ها دهند تصمیم بدی نیست ولی به شرطی که این تصمیم به درستی اجرا شود، به شرطی که مقدمات آن مهیا باشد، سازمان برنامه و بودجه ای که خود این مقدمات را ندارد و سازوکار آن را ایجاد نکرده است نباید روش پرداخت را تغییر دهد و همه را معطل خود نگه دارد. الان داروخانه ها معطل پرداخت هستند یعنی از یک طرف پول را به بیمه ها نداده اند که مطالبات داروخانه ها را پرداخت کند و از طرف دیگر خودشان اقتضائات لازم را برای پرداخت مابه التفاوت ارز به داروخانه ها را مهیا نکرده اند.»