عصر ایران ــ کوه بی بی شهربانو، یکی از مکان‌های مهم تهران است که به لحاظ زیست محیطی هم اهمیت زیادی دارد. اما این کوه بزرگ را بیشتر با نام مقبره بی‌بی شهربانو، همسر ایرانی امام سوم شیعیان می‌شناسند. هرچند پژوهش‌ها و مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد، کوه بی‌بی شهربانو یکی از زیارتگاه‌های مهم پیش از اسلام و احتمالا محل تجمع میتراییست‌ها بوده‌است.

کارخانه سیمان تهران از اوایل دهه ۳۰ شمسی،‌ بهره‌برداری از این کوه را آغاز کرده و هرچند سرآغاز این بهره‌برداری حساب شده بود اما پس از انقلاب، کارخانه سیمان تهران بدون در نظر گرفتن منظر طبیعی کوه و ملاحظات زیست محیطی، اقدام به بهره‌برداری بخش‌های زیادی از آن کرده است. بهره‌برداری که ادعا می‌کنند مجوز هم دارند و هم میراث فرهنگی و هم محیط زیست و صنایع این اجازه را به آن‌ها داده است. حالا ببینید عکس‌های ماهواره‌ای از این برداشت‌های بی‌رویه کوه بی‌بی شهربانو، چه نشان می‌دهد.

کوه بی‌بی شهربانو از محور جنوبی؛ تقریبا تمام بخش‌هایی بدنه کوه در محور جنوبی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌است. در این تصویر موقعیت کارخانه سیمان را هم می‌توانید ببینید.

این تصویر ماهواره‌ای به خوبی شدت تخریب‌ کوه برای برداشت را نشان می‌دهد. تقریبا با این سطح از برداشت، تمام منظر تاریخی و فرهنگی کوه خدشه‌دار شده‌است.

در این تصویر به خوبی معلوم است که حتی این تخریب‌ها احتمالا گودال‌های بزرگی را هم به وجود آورده که منظر کوه را کاملا خدشه دار کرده و از بین برده‌است.

در این‌جا می‌توانید اثر انفجارها را در کوه ببینید. معمولا برداشت از بی‌بی شهربانو با انفجارهایی انجام می‌شود که بیم آن دارد خود بنای بی‌بی شهربانو و چند اثر دیگر که در کوه وجود دارد را هم بلرزاند. هرچند پیش از این ترک‌هایی روی گنبد فیروزه‌ای بی‌بی شهربانو هم به وجود آمده بود.

برداشت از کوه در دو طرف بقعه بی‌بی شهربانو اتفاق افتاده و کاملا معلوم است که گودال‌هایی هر دو طرف به وجود آمده. گودال‌هایی که عمدتا انفجارهایی داشته تا برداشت از کوه انجام شود.

محور جنوب شرقی کوه را می‌بینید. تقریبا این بخش از کوه که از ابتدا مورد بهره برداری بوده، به شدت تخریب شده و کاملا از بین رفته‌است. فعالان میراث فرهنگی و محیط زیست به این شدت برداشت از کوه معترض هستند.

محور شرقی کوه را می‌بینید که چطور تخریب شده. موقعیت کارخانه سیمان را هم در این تصویر می‌توانید ببینید.

آناهیتا یا بى بى شهربانو؟