خواننده فرانسویِ آواز ایرانی: زنان پیشروی ایران سرنوشت زنان خاورمیانه را تغییر می‌دهند

یورو نیوز / : یولن مدنی، خواننده فرانسوی می‌گوید «هنوز هم نمی‌فهمم صدای زن حرام است، یعنی چه؟» او از شجاعت زنان ایرانی در پیشبرد خواسته‌هایشان می‌گوید و اینکه تلاش آنها فمنیست‌های فرانسوی را تحت تاثیر قرار داده است. یولن می‌گوید: «زنان پیشروی ایران نه تنها سرنوشت خود که آینده زنان خاورمیانه را تغییر می‌‌دهند.»

یولن مدنی، خواننده فرانسوی ردیف‌های ایرانی ۱۶ تا ۱۸ سالگی‌اش را در ایران سپری کرد. مادرش مترجم صلیب سرخ بود. با خواهرانش به تهران آمد و همان‌جا بود که عاشق ایران شد. به پاریس که بازگشت در پی آموختن حرفه‌ای زبان فارسی افتاد و بعدتر عشق به فراگیری موسیقی ایرانی او را به دنیای آواز خواندن با ردیف‌های ایرانی پیوند داد.

یولن در پاریس لیسانس زبان فارسی و فوق لیسانس اتنو موزیکولوژی و ادبیات فارسی خوانده است.

 یولن که هم‌اکنون به همراه همسر ایرانی‌اش در فرانسه زندگی می‌کند خودش را ایرانی می‌داند.

عرفان و معنای غنی در ادبیات فارسی موجب شد تا او بیش از پیش به فراگیری این زبان بکوشد. زبانی که البته به لطف مادرش زبان غریبه‌ای برای او نبود.

مادر یولن دکترای زبان و ادبیات فارسی، ترکی و کردی را ازدانشگاه سوربن دریافت کرده بود و به گفته خودش خانه‌شان محل رفت و آمد ایرانی‌ها در فرانسه بود.

خودش نیز در پاریس لیسانس زبان فارسی و فوق لیسانس اتنو موزیکولوژی و ادبیات فارسی خوانده است.

به شجاعت پرستو احمدی برای اجرای کنسرت فرضی‌اش آفرین گفته و به آینده زنان ایران بسیار امیدوار است.

یولن می‌گوید: «زنان ایران نه تنها با تلاش و پشتکار و مبارزه آینده خود که آینده زنان خاورمیانه را نیز تغییر خواهند  داد.»

او از تلاش زنان ایرانی برای تغییر وضعیت‌شان در دهه‌های گذشته به عنوان «انقلاب مورچه‌ای» یاد می‌کند.

یولن که بیست سالی است آواز ایرانی را نزد استادان مختلف آموخته، نوروز ۱۴۰۴ با گروه رستاک در پاریس اجرای مشترکی خواهد داشت. گفتگوی یورونیوز را با او بخوانید: 

یورونیوز: نخستین بار چه زمان و چرا به ایران سفر کردید؟

یولن مدنی: من ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ در ایران بودم. مادرم آن موقع مترجم صلیب سرخ بود و من به همراه خواهرانم نزد او به تهران رفتیم.

یورونیوز: مادرتان فارسی را کجا آموخته بودند؟

یولن مدنی: مادرم پیش از بچه‌دار شدن و در جوانی‌اش راننده کامیون بود. آن موقع به عراق و ترکیه و ایران بسیار سفر کرده بود و عاشق این خطه شده بود.

بعدتر در فرانسه در سوربن دکترای زبان ادبیات فارسی، ترکی و کردی گرفت و در کشورهای ایران، عراق و افغانستان فعالیت کرد.

یورونیوز: شما فارسی را چطور آموختید؟

یولن مدنی: من تا حدودی فارسی را در مدرسه فرانسوی در ایران آموختم. اما وقتی به فرانسه بازگشتم در آموختن فارسی جدی‌تر شدم.

تجربه آن دو سال زندگی در ایران من را عاشق این زبان و فرهنگ و ادبیات کرده بود.

از اینها گذشته آنجا عاشق یک مرد ایرانی کرد شدم و بعدتر در فرانسه با هم ازدواج کردیم. آواز ایرانی نیز انگیزه دیگری برای آموختن بهتر و بیشتر زبان فارسی بود.  

یولن که بیست سالی است آواز ایرانی را نزد استادان مختلف آموخته،
نوروز ۱۴۰۴ با گروه رستاک در پاریس اجرای مشترکی خواهد داشت

یورونیوز: چه چیز در سفرتان به ایران شما را متعجب کرده بود؟

یولن مدنی: نخست مهربانی مردم ایران بود. ابتدا باورم نمی‌شد همه اینها واقعیت داشته باشد. شبیه خواب بود. یا فکر می‌کردم این مهربانی نیست و شاید دروغ باشد.

خلاصه زمان برد تا فهمیدم ایرانی‌ها بسیار مهربان‌اند و به ویژه وقتی فردی به زبان و فرهنگ آنها علاقه‌مند می‌شود، مهربانی بیشتری دارند.

تعارف ایرانی‌ها را هنوز نمی‌فهمم و هنوز تعارف کردن برایم عجیب است.

نکته دیگری که به چشم دیدم اینکه چقدر ما به هم شبیه هستیم. وقتی آن سالها در تهران زندگی می‌کردم زندگی‌ام با آنچه در فرانسه داشتم تفاوت زیادی نداشت. ایرانیان را مردمانی روشن و آگاه یافتم.

 یورونیوز: در جامعه چطور؟

یولن مدنی: نوع سلام و احوالپرسی افراد برایم عجیب بود. آدمها که به هم می‌رسیدند هر دو با سرعت حرف‌هایی می‌زدند و بعد بی‌آنکه آدم متوجه شود حرفشان تمام شده از هم جدا می‌شدند.

نکته دیگر اینکه اینجا زنها با همه روبوسی نمی‌کنند. در فرانسه خانم‌ها با همه روبوسی می‌کنند و مردها به هم دست می‌دهند.

به نظرم به لطف دوران کرونا ما هم از روبوسی با همه عبور کردیم. به نظرم بهتر است به همین دست دادن کفایت کنیم و صرفا با دوستان صمیمی‌مان روبوسی کنیم. 

یورونیوز: در ایران مشکلی برایتان پیش نیامد؟

یولن مدنی: نه، تنها یکبار به یک پارتی دعوت شده بودیم که آنجا پلیس آمد و همه دخترها رفتیم در یک اتاق و فکر کنم به پلیس پول کمی دادند و رفت.

آنجا مشروب سرو می‌شد، دخترها لباس‌های باز پوشیده بودند و در خانه می‌رقصیدند.

ما در فرانسه صرفا در بار و کلاب می‌رقصیم و نه اصلا در خانه‌مان. 

یورونیوز: چه زمانی نخستین بار متوجه شدید آواز خواندن زنان در ایران قدغن یا حرام است؟

یولن مدنی: هیچوقت یادم نمی‌رود. شوکه شده بودم. هنوز هم معنای این کار را نمی‌فهمم. در  سفری به کردستان در ماشین بودیم. دوستان به من گفتند بخوان اما بلند نخوان و حواست باشد که اینجا بخوان اما مثلا آنجا نخوان.

تازه فهمیدم صدای زنان قدغن است. حرام است. ولی هنوز شوکه‌ام. واقعا یعنی چه؟ صدای زن حرام است یعنی چه؟  

یورونیوز: و چطور به آموختن آواز ایرانی علاقه‌مند شدید؟

یولن مدنی: من با صدای هایده عاشق موسیقی ایرانی شدم. ابتدا فونتیک کار می‌کردم و شعرها را از بر می‌خواندم بدون آنکه بدانم چه معنایی دارد از جمله سلطان قلب‌ها و سمین‌بری را می‌خواندم.

 اما همین موجب شد که بعدتر بخواهم مفهوم شعرها را بفهمم و به همین خاطر به سراغ آموختن حرفه‌ای زبان و ادبیات فارسی رفتم. این را هم باید بگویم که علاقه‌ام به آواز را مدیون مادرم هستم. او همیشه برایمان آوازهای خوشی می‌خواند.

یورونیوز: و آموختن آواز حرفه‌ای را چه زمانی شروع کردید؟

یولن مدنی: وقتی ۱۳ ساله بودم نزد یک استاد فرانسوی آواز و صداسازی کار کرده بودم. بنابراین وقتی در ۱۶ سالگی به ایران آمدم صدایم آماده بود. در ایران نزد پری ملکی آواز آموختم. حدود بیست سال پیش.

نخستین تصنیف‌ها را در زیرزمین خانه ایشان یاد گرفتم. خیلی برای او احترام قائل هستم و او را نخستین معلم آواز ایرانی خود می‌دانم.  بعدتر پیش سارا حمیدی ردیف اصفهان را کار کردم و در کنار بهکامه ایزد پناه که با او ردیف با سه‌تار را آموختم و خیلی به من کمک کرد تا ردیف را بیاموزم.

و بعدتر نزد ملیحه محمدی گوشه‌های ردیف را به شکل حرفه‌ای تر با آواز سنتی ایران آشنا شوم.

یورونیوز: حضور زنان ایران را در جامعه چگونه دیدید؟

یولن مدنی: زنان ایران مبارز اند. آنها در یک مبارزه مورچه‌ای دايمی با سیستم قدرت به سر می‌برند.

همین مبارزه روزمره موجب شده تا رفته رفته از چالش‌ها گذشته و مسیر تازه‌ای پیش روی خود ترسیم کنند.

آنچه زنان ایران به عنوان دفاع از حقوق انسانی خود انجام می‌دهند نه تنها برای خود آنها که روزی برای زنان خاورمیانه رهایی‌بخش خواهد بود.

آنها پیشرو هستند. مدام با پلیس و پدر و مادر و برادر و انواع ساختارها درگیرند تا بتوانند از سبک زندگی خود دفاع کنند.

همین است که طی چند دهه می‌بینیم پوشش در ایران تا چه میزان تغییر کرده، مانتوها هی کوتاه‌تر شده، کفش‌ها و حتی نحوه آرایش زنان.

  یورونیوز: در جنبش زن، زندگی آزادی فعال بودید. دلیلش چه بود؟

یولن مدنی: من خودم را ایرانی می‌دانم به همین خاطر مانند تمام ایرانیان خارج از کشور آن روزها در بیم و امید بودیم. بیم از آنچه بر شهروندان ایرانی می‌رفت و امید به آینده‌ای روشن‌تر.

آنچه در این جنبش روی داد برای ما فمنیست‌های فرانسوی هم درس‌آموز بود.

همان موقع بود که با گروهی از دوستان ترانه‌ای خواندیم و تقدیم به مردم مبارز ایران کردیم. 

یورونیوز: کنسرت پرستو احمدی را چطور دیدید؟

یولن مدنی: آفرین داشت. آفرین به شجاعت این دختر. نه تنها شجاعت که اجرایش هم بی‌نظیر بود.

هرچند با مشکلاتی مواجه شد اما در دل بسیاری از ما بذر امید کاشت.

 یورونیوز: سخن آخر؟

یولن مدنی: در ۲۱ ماه مارس با گروه رستاک در پاریس اجرا خواهیم داشت. برای من که عاشق موسیقی فولکلور هستم باعث افتخار است که بتوانم در کنار آنها به اجرای موزیک بپردازم. بیشتر از این توضیح نمی‌دهم امیدوارم علاقه‌مندان موسیقی ایرانی را در پاریس از نزدیک ببینم.