به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ شیوع کرونا، تورم سرکش، اختلال اینترنت و تعطیلی فروشگاه‌های آنلاین و حالا پلمب واحدهای صنفی به دلیل بدحجابی دامن بازار ایران را گرفته است؛ بازاری که این روزها بنا بر گفته فعالان اقتصادی گرفتار «بحران تقاضا» است و باعث افزایش موجودی انبارها و تعطیلی بخشی از خطوط تولیدی صنایع کشور شده است.

«حراج به دلیل تعطیلی»

روی شیشه مغازه نوشته است «حراج به دلیل تعطیلی مغازه»؛ بوتیک کوچکی است در خیابان آذربایجان تهران که فروشنده‌اش می‌گوید «دیگر توان پرداخت اجاره سنگین، مالیات و حقوق شاگرد مغازه را ندارد و به ناچار تصمیم به تعطیلی فروشگاه گرفته است» و ادامه می‌دهد که پرداخت ماهانه 15 میلیون تومان اجاره و مالیات آن‌هم در شرایطی که بازار راکد است، غیرممکن شده. مالک یک مغازه موبایل‌فروشی در خیابان جمهوری هم از رکود سنگین این بازار با افزایش قیمت‌ها خبر می‌دهد و می‌گوید نوسان مداوم نرخ ارز امکان فروش اقساطی را از فعالان این صنف گرفته است. او تأکید می‌کند که این روزها بیشتر مشتریان به تعمیر گوشی‌هایشان روی آورده‌اند و در ادامه می‌گوید که «بازار ایران این اواخر شوک‌های متعددی را پشت ‌سر گذاشته است؛ از رکود سنگین به دلیل شیوع کرونا گرفته تا اختلال اینترنت که سفارشات آنلاین فروشگاه‌ها را مختل کرده و حالا پلمب و گرفتاری‌هایی که به دلیل کشف حجاب دامن بازار را گرفته است». صاحب یک غذاخوری در میدان ولیعصر تهران از ریزش مشتریان خود می‌گوید و توضیح می‌دهد که برخی رستوران‌ها برای حفظ مشتریان خود منویی با عنوان «منوی اقتصادی» در نظر گرفته‌اند و غذاهای ارزان‌تری مانند انواع چلو با برنج خارجی یا ساندویچ‌های ارزان‌قیمت مانند فلافل یا کوکو‌سبزی را در این منو قرار داده‌اند. او ادامه می‌دهد برخی ساندویچ‌های ارزان مانند لقمه نان و پنیر و سبزی و خرما هم به منوی غذاخوری‌ها تهران راه یافته است. این فعال صنفی می‌گوید که با تشدید رکود در بازار برخی از بازاریان به فروش مغازه خود و سرمایه‌گذاری در کشورهای همسایه مانند عمان و ترکیه روی آورده‌اند.

رکود سنگین به روایت تشکل‌های صنفی

تجربه بازاریان از رکود در مصاحبه تشکل‌های صنفی با رسانه‌ها تکرار می‌شود. جمیل علیزاده‌شایق، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان برنج، می‌گوید‌ میزان تقاضا برای برنج ایرانی به‌طور درخور توجهی کاهش داشته است. او در ادامه توضیح می‌دهد: «در گذشته مردم گونی‌های 50 کیلوگرمی و 

30 کیلوگرمی برنج را سفارش می‌دادند اما به دلیل کاهش د‌رخور توجه قدرت خرید مشتریان، کارخانه‌داران دیگر برنج را در گونی‌های 50 کیلوگرمی بسته‌بندی نمی‌کنند و بسته‌بندی 30 کیلوگرمی هم به‌ندرت انجام می‌شود و در‌حال‌حاضر بیشتر بسته‌بندی 

10 و پنج کیلوگرمی خریدار دارد». منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام هم با اشاره به کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز به «شرق» می‌گوید: «متولیان سرانه مصرف گوشت قرمز را 12 کیلوگرم اعلام می‌کنند اما برآورد ما از بازار مصرف عددی بسیار کمتر از 10 کیلوگرم در سال به ازای هر نفر است». زمستان سال گذشته رسول ابن‌الرضا، رئیس اتحادیه لوازم خانگی مشهد، به باشگاه خبرنگاران گفته است «رکود حاکم بر بازار لوازم خانگی این‌روزها آن‌قدر تشدید شده که فعالان این حوزه صنفی از پس هزینه‌ مغازه‌ها برنمی‌آیند و از این‌رو در فکر تعطیلی واحدهای خود هستند». او با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم تأکید کرده که اجاره مغازه به‌صورت سرسام‌آوری افزایش داشته است. در 20 دی‌ماه گذشته یوسف تقی‌زادگان، رئیس اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد به ایسنا گفت: «در‌حال‌حاضر بازار طلا با رکود شدیدی مواجه شده و رونقی ندارد. تنها کسانی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، برای خرید طلای مستعمل به بازار مراجعه می‌کنند». اواسط پاییز سال گذشته مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف از رکود سنگین در بازار فرش خبر داد و به ایلنا گفت: «روزانه قیمت فرش تغییر می‌کند. در این بازار فروشنده تمایلی برای فروش کالا ندارد؛ چرا‌که جنسی را که فروخته است، باید دو برابر نرخی که فروخته، خریداری و جایگزین کند». در اواخر پاییز گذشته اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تهران، به وب‌سایت خبری دیده‌بان ایران گفت که با اختلال اینترنت تعطیلی گسترده گل‌فروشی‌های آنلاین اتفاق افتاده است. او در توضیح وضعیت بازار گل و گیاه پایتخت گفته بود: «در دو سالی که درگیر کرونا بودیم، آسیب زیادی به صنف ما وارد شد؛ زیرا نه جشن عروسی و تولدی گرفته شد و نه مراسم عزایی برای کسی که فوت شده بود. از سوی دیگر با کم‌شدن کشت گل، اگر گلی هم فرستاده می‌شد، بیشتر گل مصنوعی بود و حدودا ۴۰ درصد از تولیدکنندگان ما در دو سال کرونا مجبور به تعطیلی واحدهای خود شدند». شاهرخی در ادامه تأکید کرده است: «اختلال اینترنت به صنف ما ضرر زد؛ زیرا اغلب واحدهای ما پیج‌های فروش اینترنتی داشتند و حدودا ۳۰ تا ۴۰درصد این واحدها نیز در سه ماه اخیر تعطیل شدند».

پلمب حدود  2 هزار  واحد صنفی در یک ماه

گرفتاری‌های بازار ایران به همین‌جا ختم نمی‌شود و حالا نهادهای نظارتی به دلیل کشف حجاب به پلمب واحدهای اصناف روی آورده‌اند. بر اساس گزارشی که پیش ‌از‌ این «شرق» منتشر کرده است، اطلاع‌رسانی درباره تعداد واحدهای پلمب‌‌شده چندان به‌صورت جامع و کامل انجام نمی‌گیرد، اما با کنار هم قراردادن اظهارات مقام‌های رسمی در این زمینه، می‌توان به تصویری از وضعیت ایجاد‌شده برای کسب‌وکارهای ایرانی دست یافت. سردار منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا، اواخر فروردین امسال و یک روز بعد از اجرای «طرح مقابله با بی‌حجابی» از همان شنبه معروف، خبر داد ۱۵۶ مغازه و تالار و باغ پلمب شده‌اند. با پلمب مرکز خرید اپال هم ۴۵۰ واحد تجاری و غذایی تعطیل شده‌اند. در پایان تعطیلات عید معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت در استان مازندران از پلمب ۳۳۸ واحد صنفی به دلیل بی‌توجهی به مسئله عفاف و حجاب خبر داد که این عدد به پیش از اجرای طرح فراجا برای مقابله با بی‌حجابی بازمی‌گردد که قطعا به این عدد اضافه می‌کند؛ چرا‌که برای نمونه فرماندار آمل در پنجم اردیبهشت امسال از پلمب ۱۰ واحد صنفی در این شهرستان در راستای اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی خبر داد. همین روز گذشته هم فرمانده انتظامی مشهد از پلمب ۱۵ واحد صنفی در این شهر به خاطر رعایت‌نکردن حجاب خبر داد. در قم هم در همین روزهای اردیبهشتی سه واحد صنفی به دلیل رعایت‌نکردن حجاب تعطیل شدند. در استان گیلان هم اخبار گوناگونی از پلمب واحدهای صنفی به گوش می‌رسد. در رشت یک باشگاه زنانه، یک مرکز خدمات روانپزشکی و یک مجتمع اقامتی به دلیل رعایت‌نکردن حجاب پلمب شدند. در فومن پنج واحد صنفی در یک ماه گذشته پلمب شدند. در تعطیلات عید هم رئیس سازمان صمت گیلان از پلمب پنج واحد دیگر در این استان خبر داده بود. بنا بر اعلام مسئولان در زمان اجرای این طرح ۴۵ واحد در کرمانشاه و ۸۰ واحد تجاری در آذربایجان غربی هم پلمب شده‌اند. ۱۴ کافه‌رستوران در رفسنجان، هفت واحد صنفی در سوادکوه، ۴۱ واحد صنفی در اصفهان، ۲۷ واحد صنفی در شهر‌ری به خاطر عدم رعایت شئونات ماه رمضان، ۱۹ واحد صنفی در هرمزگان، سه کافه در قشم، دو واحد صنفی در اسفراین، چهار واحد صنفی در یزد، چهار واحد صنفی در ورامین و… همه و همه در یک ماه گذشته پلمب شده‌اند. از آخرین گزارش پلیس در زمینه آمار واحدهای پلمب‌‌شده 

10 روز می‌گذرد‌ اما کنار هم قرار‌دادن این اعداد و ارقام نشان می‌دهد احتمالا تا دو هزار واحد صنفی در یک ماه اخیر پلمب شده‌اند.

خطر بحران تقاضا

این گرفتاری‌های متعدد باعث شده است که اصناف برای نجات خود از وضعیت نابسامان بازار کشور به‌صورت گسترده به فروش اقساطی روی آورند. فروش اقساطی کالا که روزگاری در بازار کالاهای ارزشمند اتفاق می‌افتاد، حالا به کم‌ارزش‌ترین کالاهای مصرفی رسیده است. اخیرا تسنیم در گزارشی از فروش اقساطی کالاهای اساسی خبر داده و نوشته است: «با افزایش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید مردم فروش اقساطی به کالاهای اساسی نیز رسیده است و یک عامل توزیع کالاهای اساسی در فضای مجازی، فروش اقساطی بدون بهره را نیز راه‌اندازی کرده است. در این طرح، کالاهای اساسی و سایر مواد غذایی بدون بهره و در پنج قسط با سقف یک میلیون تومان عرضه می‌شود». حسین پیرموذن، عضو اتاق بازرگانی ایران هم در گفت‌وگویی که با مهر داشته است از بحران تقاضا در بازار ایران خبر داده و گفته است: «بحران تقاضا ناشی از رکود تورمی است که ناشی از کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم بالا، نوسانات شدید بهای ارز، نبود چشم‌انداز مثبتی برای اقتصاد و تداوم تحریم‌هاست و در شرایط بحران تقاضا که درواقع توان و تمایل خرید توسط مردم کاهش یافته است، تولید نیز با وضعیت نابسامانی روبه‌رو خواهد شد؛ زیرا در این شرایط، تقاضایی برای خرید محصولات تولید‌شده وجود ندارد، در نتیجه شاهد انبار‌شدن محصولات تولیدی، به‌تدریج کاهش تولید و کمتر از ظرفیت تعریف‌شده ‌یا کاهش سطح خدمات‌دهی واحدها خواهیم بود و با آغاز این روند، وضعیت نقدینگی واحدهای تولیدی و خدماتی نیز دچار چالش می‌شود و در‌ نهایت ورشکستگی و تعطیلی سراغ این بخش‌ها می‌رود».

منبع: شرق