یاد

December 08, 2022

قتل سیاسیِ نویسندگان و دگراندیشان به دست حکومت‌ها، نمودار هراس دستگاه سانسور و سرکوب از تفاوت عقاید و آراء و نشانه‌ای بارز از تلاش برای گسترش تک‌صدایی و به نابودی کشاندنِ آزادی در حیات اجتماعی و فرهنگی این کشور است. کانون نویسندگان ایران از ابتدای تأسیس خود در سال ۱۳۴۷ تا به امروز ضمن حفظ استقلال خود از حکومت‌ها، دولت‌ها، سازمان‌ها و احزاب سیاسی، همواره با تمامی توان و اراده‌ در مسیر ستیز با سانسور و دفاع از آرمان آزادی اندیشه و بیان و قلم گام برداشته است.

محمدجعفر پوینده؛ نویسنده، مترجم، و از اعضای فعّال و برجسته‌ی کانون نویسندگان ایران، از کشته‌شدگان قتل‌های سیاسیِ زنجیره‌ای در دهه‌ی ۷۰ است که بر سر دفاع از آزادی اندیشه، بیان و نشر بی‌هیچ حصر و استثنا برای همگان، جان عزیز خویش را فدا کرد. از آثار پوینده می‌توان به مجموعه مقالات و جستارهای《تا دام آخر》و ترجمه‌ی آثاری چون《جامعه‌شناسی رمان》و《تاریخ و آگاهی طبقاتی》اثر گئورگ لوکاچ،《جامعه‌شناسی ادبیات》اثر لوسین گلدمن،《اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر و تاریخچه‌ی آن》اثر گلن جانسون،《سودای مکالمه، خنده‌، آزادی》اثر میخائیل باختین،《سپیده‌دمان فلسفه‌ی تاریخ بورژوایی》اثر ماکس ه‍ورک‍ه‍ای‍م‍ر،《پیکار با تبعیض جنسی》اثر آندره میشل و آثار متعددی در حوزه‌های مختلفی چون فرهنگ، فلسفه، جامعه‌شناسی، روانشناسی و ترجمه‌ی رمان‌هایی رئالیستی از بالزاک اشاره کرد. پوینده را می‌توان از روشنفکران پیشرو و عملگرای تاریخ معاصر دانست که هم در عرصه‌ی نوشتار و هم در کنشمندیِ پیگیرانه‌اش در کانون نویسندگان ایران، با تفکری انتقادی و نگاهی علمی در پیِ اعتلای فرهنگ نقدپذیری و پرسش‌گری و گفتگو، آگاهی اجتماعیِ مخاطبان و نهادینه شدن آزادی در همه‌ی عرصه‌های حیات اجتماعی و فرهنگی برای همگان بود.

تلاش‌های عملی، فکری و قلمیِ پوینده در کانون نویسندگان ایران تا شکل‌گیریِ《جمع مشورتی》و تدوین پیش‌نویس منشور آن، در کنار آثار بس ارزشمندش باعث شد، سانسورچیانِ ضدّ آزادی در طرحِ طرد و حذف و منع و دفع، شیوه دیگر کنند، به حذف فیزیکی روی آورند و در سلسله کشتارهایی سیاسی، محمدجعفر پوینده را در ۱۸ آذرماه ۱۳۷۷ بربایند و به قتل برسانند.

یاد و نام و راهِ محمدجعفر پوینده پاینده، یادگاران ارجمندش پایدار.

کانون نویسندگان ایران