چرا بشر دو پا شده است
روشنگری. چندی پيش نشريه اکونوميست، خبر داد يک خانم دانشمند با تيمش در آمريکا کشف کرده که حيوانات هم به رهبر احتياج دارند و وقتی رهبرشان را از دست ميدهند، دسته جمعی دچار سرگيجه ميشوند و نميتوانند به روش عادی روزگار خود را بگذرانند. همين نشريه از تئوری های دوران شکن يک دانشمند ديگر خبر داده بود که نظريه نوام چامسکی در مورد ماهيت مشترک منطق ساختار زبانی در جوامع بشری را بی اعتبار کرده است. سال پيش خبر دادند يک گروه تحقيق در آمريکا که بعد معلوم شد با گروه های تحقيقاتی اسرائيلی رابطه دارند، جد مادری همه يهودی های اصيل را پيدا کرده است. در نشريه نيشن آمريکا، توماس هايدن سناتور سابق آمريکا که به عنوان فعال صلح و حقوق بشر نامدار شده است، خبر داد برنامه تشديد جنگ جرج بوش تحت فرماندهی ژنرال پتريوس که منجر به کشتار صدها نفر ، بازداشت های جمعي، هجوم مسلحانه و ورود به زور در خانه به خانه محله ها و .. شده بود با همکاری Carr Center يعنی مرکز تحقيقات حقوق بشری دانشگاه هاروارد صورت گرفته و پتريوس با رئيس اين مرکز، خانم ساراسيول که سابقا کارمند پنتاگون بود همکاری کرده و پروژه را تامين مالی کرده است.
به اين خبرهای “علمی ” پيشنهاد وزير آموزش آلمان را هم اضافه کنيد که ميخواهد مثل ياران جرج بوش، قصه های آدم و حوای تورات را در کنار تئوری داروين در مدارس آلمان بگنجاند.
اين ليست را ميتوان همچنان ادامه داد.
وقتی اين کشفيات علمی را ميخوانديم، چون بلندگوهای رسا در اختيار ما نيست، فقط به خودمان ميگفتيم: فرض کنيد که همه نظريات شما علمی باشد، شما به منطق حيوان چهار پا و نيازمند به رهبر بچسبيد و تحت فرماندهی اين رهبران، در خيابان های ايران به زن ها حمله کنيد يا در افغانستان دايم دست و پای آدم ها را روی مين و زير بمب قطع کنيد و بجايش پای مصنوعی به آنجا صادر کنيد يا نتيجه بگيريد که فلسطينی با بقيه آدم ها فرق دارد و حقوق بشر ندارد و حتی ميتوان از حق انتخاب هم او را محروم کرد و به زندان انداخت و کشت يا شايد يک روزی خورد، ماهم دنبال دنيايی می رويم که آدم دو پا بويژه بعد از دوره مدرنيته، ميخواست روی زمين بيافريند.
بنابراين عجيب نيست که وقتی در نشريه اينديپندنت انگليس يک خبر علمی ببينيم که حداقل اندکی با منطق بشر دوپا نزديک است، خوشحال بشويم.
خبر مربوط به اين است که بشر چرا دو پا شده است. سردبير علمی اينديپندنت نوشته است، تحقيقات دانشمندان نشان ميدهد استفاده از دو پا نسبت به استفاده از چهار پا، مصرف يک چهارم انرژی را می طلبد و اين ميتواند توضيح دهد چرا اعقاب بشر به جای راه رفتن بر روی چهار پا به راه رفتن با دو پا روی آوردند.
در اين مقاله آمده است اين مساله که چگونه بشر از حرکت بر روی چهار پا به ايستادن بر دو پا روی آورد، يکی از دشوارترين مسايل تئوری تکامل بوده است. اما تحقيق اخير نشان ميدهد که به کمک اين تحول چقدر آدم ميتوانست در مصرف انرژی برای جمع آوری غذا صرفه جويی کند.
دانشمندان در اين تحقيقات حرکت انسان و شامپانزه را روی يک ماشين تمرين مقايسه کردند و مشاهده نمودند حرکت روی دو پا به 75 درصد انرژی کمتر نسبت حرکت روی چهار پا نياز دارد.
ديويد ريچلن استاد دانشگاه آريزونا ميگويد قبلا هم اين نظر مطرح شده بود، ولی شواهد برای اثبات آن بسيار کم بود. در اين تحقيق که در نشريه ساينس منتشر شده است ميزان اکسيژن مصرفی برای چهار انسان بالغ و 5 شمپانزه هنگام تمرين روی ماشين اندازه گيری شد. پژوهشگران همچنين نيرويی را که بر صفحه ماشين وارد می آمد اندازه گيری کردند و به اين ترتيب توانستند ميزان نيروی عضلانی که مصرف ميشود را نيز اندازه گيری کنند.
محققان مشاهده کردند در برتری دوپايی بر چهارپايی از اين نظر، ترديدی نيست، اما اختلاف فردی هم وجود داشت که ارزيابی جمعی آنرا پوشش داده است.
بطور متوسط ميزان انرژی که يک شامپانزه مصرف ميکرد تا روی چهار يا دو پا راه برود، مساوی بود، ولی شامپانزه هايی که مسير طولانی تری را روی دو پا می پيمودند، نسبت به آنهايی که مسير کوتاه تری را روی دو پا پيمودند، پر انرژی تر بودند.
در ادامه مقاله آمده است عليرغم اين نتايج هنوز نميتواند توضيح داد چطور شد که اجداد بشر حرکت روی دو پا را شروع کردند. هرمن پونتزر از دانشگاه واشينگتن که جزء تيم تحقيق بود، در اين رابطه گفت هدف اصلی اين تحقيق بررسی اين ايده بود که راه رفتن به روی دو پا از نظر مصرف کالری بهتر از راه رفتن بر روی چهار پاست. او گفت ما حالا يک فرضيه آزمايش شده داريم که نشان ميدهد چرا روی دو پا رفتن موفق بوده است.
اينديپندنت چند تئوری رقيب را هم نام برده است. از جمله:
راه رفتن روی درخت: يک تئوری جديد است که فرضيه آن عبارت از اين است که اجداد بشر روی شاخه های درخت بطور ايستاده حرکت ميکردند ولی از دست های خود برای حفظ توازن استفاده مينودند.
نقش خنک کننده: يک نظريه اين است که در دشت های گرم، راست راه رفتن باعث می شده سطح کمتری از بدن در معرض تابش خورشيد قرار بگيرد و در نتيجه انسان از شدت گرما اندکی مصون بماند.
حرکت در آب: يک نظر هم اين است که نخستين انسان ها برای اينکه از درون آب گذ ر کنند، بايد ياد ميگرفتند که ايستاده راه بروند.
از مجادله علمی تا مجادله تجاری
سال گذشته يک گزارش مستند در برنامه عملی بی بی سی پخش شد که مربوط به يک خانواده در دهی از ترکيه بود که پنج عضو آن روی چهار دست و پا راه ميرفتند. سه پژوهشگر دانشگاه کمبريج و مدرسه اقتصاد لندن که در اين تحقيق و در تهيه برنامه شرکت داشتند، معتقد بودند آنها به شيوه ای راه می روند که بسيار شبيه راه رفتن انسان اوليه است و در واقع اين يک «کشف دوباره» تئوری قبلی مربوط به چگونگی حرکت انسان های اوليه است.
Uner Tan يک پژوهشگر ترک از دانشگاه عدنا در ترکيه اين خانواده را مورد بررسی قرار داده بود و نتايج تحقيق خود را در نشريه نورولوژی منتشر کرده بود. او معتقد بود اين خانواده ممکن است پديده « تکامل به پس » [backward evolution يا devolution ] را به نمايش بگذارند. به گفته اين سه محقق آنها نشانه های عقب ماندگی مغزی و زبانی هم نشان ميدهند. در انتهای مستند بی بی سی ميتوانستيم ببينيم که برخی از آنها يادگرفته بودند روی دو پا حرکت کنند و اعضای ديگر خانواده از اين مساله راضی بودند. اما پژوهشگر ترک گفته است تمام پنج نفر همچنان به راه رفتن با چهار دست و پا ادامه ميدهند، چون احساس ميکنند به اين شيوه راحت تر هستند.
اين نتيجه گيری ها به بحث حادی هم درمورد نظر سه دانشمندانگليسی و هم در مورد نظر دانشمند ترک دامن زد.
مجادله بر سر درستی يا نادرستی نتيجه گيری ها از نظر انطباق با روش های علمی بود. اما چيزی نگذشت که مجادله يک پيچ تند پيدا کرد و در مسير ديگری قرار گرفت. دانشمند ترک که نستبا ناشناخته بود، سه محقق کمبريج را متهم کرد بعد از اينکه او آنها را دعوت کرده که در اين تحقيق با او همکاری کنند، آنها کار او را «دزديده» و آنرا به برنامه مستند بی بی سی فروخته اند. بدتر اينکه قربانيان بيماری يعنی خانواده مزبور را «خريده اند» تا تماس او با آنها را قطع کرده و مانع همکاری آنها با اين پژوهشگر ترک شوند و از آنجايی که تمام موارد مشاهده شده از اين بيماري، از يک خانواده است اين امر باعث شده که تحقيقات او متوقف شود.
در تماسی که خبرنگاران با يکی از محققان انگليسی مزبورگرفتند، او از اظهار نظردر باره پرداخت به خانواده خودداری کرد و گفت اين ها جزييات مربوط به قرارداد تهيه فيلم مستند است که بحث در باره آن مجاز نيست. اما «غصب» تحقيق را رد کرد و گفت آنها در رساله خود از محقق ترک نام برده اند.
دعوای تجاری اين محققان البته عجيب نيست. مدت هاست که علم به کالايی برای پول در آوردن تبديل شده است. در واقع اين ماجرای کپی رايت که تلاش ميکنند آن را تماما به عنوان دفاع از «حق مولف» جا بزنند، اساسا تنظيم مقررات کالا کردن علم و بخش بزرگی از آن مربوط به سلب حق از ديگران در استفاده از علم است، امری که در تاريخ بشر دو پا به شدت تازه و ضد اجتماعی است.
به نظر ميرسد بشر اوليه وقتی که هنوز رابطه اش با حيوان چهارپا کاملا قطع نشده بود، از روی نياز و منطق تجربی روی دوپا ايستاد و اگر نتايج تحقيق اخير را مبنا بگيريم، شايد برای صرفه جويی در مصرف انرژی. اما انسان های دوپا وقتی که به دنبال قدرت و پول به علم چنگ زدند، بلايی بر سر جامعه بشری آوردند که حيوان چهارپا هم شرم ميکند. ياد آنروزهايی که اينشتين و تيم او بيانيه ميدادند که از تلاش علمی انسان نبايد در جهت انهدام و کشتار استفاده شود، بخير.
*مقاله تام هايدن در مورد محققان هاروارد در تهيه طرح کشتار و سرکوب در عراق.
http://www.zmag.org/content/showarticle.cfm?SectionID=51&ItemID;=13300
* خانواده ای که روی چهار دست و پا راه ميروند
http://www.world-science.net/exclusives/060301_wristfrm.htm
*مقاله اينديپندنت
http://news.independent.co.uk/sci_tech/article2776141.ece
Comments
چرا بشر دو پا شده است — بدون دیدگاه
HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>