بر اساس گزارشات منتشر شده، در دانشگاه تهران مدرک‌فروشی گسترده‌ای به شکلی غیرقانونی رخ داده است. این موضوع پس از استعفای محمد مرندی معاون پیشین امور بین‌الملل دانشگاه در اعتراض به وضعیت پردیس البرز این دانشگاه مشخص شد. پرونده‌ای که رد پای آن تا دخالت‌های عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده ادبیات و بسیج اساتید دانشگاه، و همچنین موسسه دهخدا نیز دنبال شد و به کشف رویه‌ای غیرقانونی در دانشگاه تهران انجامید.

قضایا تا آنجا پیش رفت که رئیس دانشگاه، طی یک دستور به معاونت حقوقی دانشگاه خواستار رسیدگی به موضوع شد و ضمن ابراز ناراحتی از دخالت رسانه‌ها در این موضوع از طرفین دعوا خواست تا این موضوعات درون‌سازمانی را در داخل حل کنند. شرح این گزارش در ادامه می‌آید.

منبع گزارش؛ کانال دانشگاه تهران-دانشجو @daneshjo_ut

مدرک فروشی در دانشگاه تهران

ترم پاییز امسال، ترم دوم دانشجویانی بین‌المللی است که پیش‌تر به طور غیرقانونی جذب شده بودند. پس از افشا شدن اسنادی در این موضوع مشخص شد که جذب این دانشجویان به صورت یک فرایند درآمده و بیم آن می‌رود افراد دخیل که از مدیران سطوح بالای مدیریتی در دانشگاه‌اند، آن را به یک روند دائمی تبدیل کنند.این تخلفات نظام‌مند موجب می‌شود تا پردیس البرز برای چندمین بار در لیست سیاه موسسات نامعتبر وزارت علوم عراق قرار بگیرد. 

بنا بر گزارش دانشگاه کوت عراق، در سوم خرداد ماه سال ۱۴۰۱ هیئتی از دانشگاه تهران از دانشگاه کوت بازدید به عمل می‌آورد. یکی از مشاوران نزدیک رئیس دانشگاه و رئیس پردیس البرز نیز از جمله اعضای هیئت اعزامی بوده‌اند. بنا بر گزارش مذکور «پس از بحث و تبادل نظر بین دو طرف، در این دیدار توافق شد که در اسرع وقت قراردادهای همکاری مشترک امضا شود.»

بعدتر طبق گزارش سایت دانشگاه تهران و رونوشت حکم مربوطه، اعطای نمایندگی آموزش زبان فارسی در عراق از سوی موسسه دهخدا به موسسه‌ی القلم در عراق مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۷ صورت گرفت و در بیست و یک فروردین ماه امسال در جلسه‌ی شورای بین‌الملل دانشگاه تصویب شد. رئیس موسسه دهخدا پس از سفر معاون خود به عراق و بازدید از این موسسه «بی نام و نشان»، آن را تایید کرد. طبق ادعای مرندی، روندی که برای اعطای نمایندگی طی شده «ایجاد مسیرهای موازی و بدون صلاحیت در دانشگاه» بوده است.

در ترمی که گذشت پردیس البرز اقدام به جذب دانشجویان بین‌الملل از طریق این مسیرها کرد. همچنان که خود این مسیرها توسط افراد فاقد صلاحیت و خارج از چهارچوب‌ها ایجاد شده بودند، فرایند جذب دانشجویان نیز در بی‌قانونی طی شد.

پردیس البرز _که به تازگی و پس از تلاش‌های بسیار از لیست سیاه وزارت علوم عراق خارج شده بود_ بدون توجه به مقررات داخلی و بین‌المللی رأساً اقدام به جذب دانشجوی بین‌المللی می‌کند (در پردیس‌های مرکزی دانشجوی متقاضی درخواست پذیرش خود را به اداره پذیرش معاونت بین الملل ارسال می‌کند و پس از بررسی اولیه و درصورت وجود صلاحیت درخواست مذکور به دانشکده مربوطه ارسال و پس از بررسی در گروه آموزشی موافقت یا عدم موافقت به اداره پذیرش اعلام می‌شود). در پردیس البرز با ساده‌سازی فرآیند پذیرش، تمام روند جذب توسط هیئتی صورت می‌گیرد که خود پردیس ‌البرز آن را تعیین کرده است.

یکی از موضوعات مکررا اشاره شده در مصوبات دانشگاه تهران ، وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی، گذراندن دوره‌های آموزشی به زبان فارسی است. دانشگاه تهران برای تسهیل امر جذب در پردیس البرز، مقرر کرد تا دانشجویان بین‌الملل آن پردیس درصورتی که به زبان فارسی مسلط نباشند، برای ثبت‌نام به موسسه دهخدا برای تعیین سطح معرفی شوند و در صورت ارائه گواهی آزمون بسندگی زبان فارسی در نیم‌سال اول شروع به تحصیل کنند و در غیر این صورت مرخصی تحصیلی بدون احتساب سنوات برایشان لحاظ شود. بنا بر اسناد منتشر شده از مجموع دانشجویانی که ترم گذشته توسط پردیس البرز جذب شده‌اند، تنها تسلط ۹ نفر به زبان فارسی توسط موسسه دهخدا تایید شده که صدور گواهی در این باب ۱۳ خرداد ماه و پس از اتمام کلاس‌ها صورت گرفته است.

در بحث حضور این دانشجویان در ایران، طبق مصوبات وزارتخانه‌های علوم دو طرف دانشجویان ملزم‌اند تا در کلاس درس حضور داشته باشند. همچنین طبق آیین‌نامه وزارت علوم ایران، دانشجویان بین‌المللی پس از گرفتن مجوز ثبت‌نام باید برای اخذ ویزای تحصیلی اقدام کنند. بنا بر اسناد، از میان دانشجویانی که ترم گذشته مشغول به تحصیل بوده‌اند، تعدادی حتی درخواست ویزا نیز نکرده بودند. پردیس البرز با ایجاد یک روند مستقل جذب، علاوه بر کنار گذاشتن معاونت بین‌الملل دانشگاه موفق به دور زدن و رعایت نکردن قوانین وزارت علوم شده است.

تداوم این روند به معنای کاهش اعتبار مدرک دانشگاه تهران خواهد بود. بنظر می‌رسد هدف دانشگاه تهران از جذب گسترده و غیرقانونی دانشجویان در این پردیس، کسب درآمد از طریق دانشجویان خارجی و شهریه‌پرداز باشد. این موضوع شائبه فساد مالی را نیز مطرح می‌کند و به‌ معنای فروش اعتبار بزرگترین دانشگاه کشور خواهد بود.