احمد نور، جو تایدی، یارا فاراژشغل, بی‌بی‌سی عربی، سرویس جهانی بی‌بی‌سی و مونیتورینگ

بر اساس تحقیقات بی‌بی‌سی، فیسبوک توانایی رسانه‌های خبری فلسطینی برای رساندن مطالب به مخاطبان در طول جنگ اسرائیل-غزه را به شدت محدود کرده است.

در یک تحلیل جامع درباره داده‌های فیسبوک، متوجه شدیم که اتاق‌های خبر در سرزمین‌های فلسطینی- در غزه و کرانه باختری- از اکتبر ۲۰۲۳ با کاهش شدید مشارکت مخاطبان مواجه شده‌اند.

بی‌بی‌سی همچنین اسناد درز کرده‌ای را مشاهده کرده است که نشان می‌دهد اینستاگرام – یکی دیگر از پلتفرم‌های شرکت متا – پس از اکتبر ۲۰۲۳ نظارت بر نظرات کاربران فلسطینی را افزایش داده است.

متا- شرکت مالک فیسبوک و اینستاگرام- ادعای سرکوب عمدی صداهای خاص را «نادرست» خوانده است.

از آغاز جنگ اسرائیل و غزه، تنها به چند خبرنگار خارجی اجازه داده شد که وارد غزه شوند و آنها تنها با همراهی ارتش اسرائیل توانستند فعالیت خود را ادامه دهند.

رسانه‌های اجتماعی شکاف را برای کسانی که می‌خواهند صدای بیشتری از داخل غزه بشنوند پر کرده است.

صفحات فیسبوک برای رسانه‌های خبری مانند تلویزیون فلسطین، خبرگزاری وفا و الوطن فلسطین- که در خارج از کرانه باختری فعالیت می کنند – به منبعی حیاتی برای بسیاری در سراسر جهان تبدیل شد.

بخش خبر بی‌بی‌سی عربی داده‌های مربوط به تعامل مخاطبان را در صفحات فیسبوک ۲۰ سازمان خبری برجسته فلسطینی در یک سال منتهی به حملات حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل و در سال پس از آن گردآوری کرد.

تعامل یکی از شاخص‌های کلیدی است که میزان تاثیر یک حساب در رسانه اجتماعی را نشان می‌دهد و اینکه چه تعداد از مردم محتوای آن را می‌بینند.

این شامل شاخص‌هایی مانند تعداد نظرات، واکنش‌ها و موارد به اشتراک گذاری است.

در طول یک دوره جنگ، انتظار می‌رود که تعامل مخاطبان افزایش یابد؛ با این حال، داده‌ها پس از حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ کاهش ۷۷ درصدی را نشان می‌دهد.

تلویزیون فلسطین حدود ۵‌٫۸ میلیون نفر دنبال‌کننده در فیسبوک دارد.

روزنامه نگاران در اتاق خبر این تلویزیون آماری را با ما به اشتراک گذاشتند که نشان می‌دهد تعداد افرادی که پست‌های آنها را می‌بینند ۶۰ درصد کاهش یافته است.

طارق زیاد، خبرنگار این شبکه می‌گوید: «تعامل کاملاً محدود شد و پست‌های ما به مردم نرسید.»

در طول سال گذشته، روزنامه‌نگاران فلسطینی این نگرانی را ابراز کردند که محتوای آنلاین آنها توسط متا «ممنوعیت نامحسوس» شده است که به عبارتی، محدودیت در تعداد کاربرانی است که این مطالب را می‌بینند.

برای آزمایش، ما همان تجزیه و تحلیل داده‌ها را در صفحات فیسبوک ۲۰ سازمان خبری اسرائیل مانند کانال ۱۳ اسرائیل و «یدیعوت اخرونوت» انجام دادیم.

این صفحات هم حجم زیادی از محتوای مربوط به جنگ را منتشر کردند، اما میزان مشارکت مخاطبان آنها به ۳۷ درصد افزایش یافته بود.

فلسطینی‌ها و گروه‌های حقوق بشر قبلا متا را متهم کرده بودند که در نظارت منصفانه فعالیت‌های آنلاین کوتاهی کرده است.

یک گزارش مستقل در سال ۲۰۲۱ که توسط این شرکت سفارش داده شد، گفته بود که این کار عمدی نبوده، بلکه به دلیل عدم تخصص به زبان عربی نظارت‌کنندگان است.

بعضی کلمات و عبارات توهین آمیز یا خشونت بار تشخیص داده می‌شدند، در حالی که اینگونه نبود.

به عنوان مثال، عبارت عربی «الحمدالله» گاهی به صورت خودکار به عنوان «الحمدالله تروریست‌های فلسطینی برای آزادی خود می‌جنگند» ترجمه می‌شد.

بی‌بی‌سی برای اینکه ببیند آیا این کاهش تعامل با رسانه‌های فلسطینی را توضیح می‌دهد یا خیر، همان تحلیل را در صفحات فیسبوک برای ۳۰ منبع خبری برجسته عرب زبان مستقر در جاهای دیگر، مانند اسکای نیوز عربی و الجزیره انجام داد.

با این حال، این صفحات به طور متوسط شاهد افزایش تعامل نزدیک به ۱۰۰٪ بودند.

در پاسخ به تحقیقات ما، شرکت متا اشاره کرد که اقدامات و سیاست‌های «موقت» اتخاذ شده در اکتبر ۲۰۲۳ را پنهان نکرده است.

.

متا گفت که با چالشی در ایجاد توازن حق آزادی بیان روبرو شد، با این واقعیت که حماس توسط ایالات متحده تحریم و به عنوان یک سازمان خطرناک، تحت سیاست های متا معرفی شده است.

متا همچنین گفت که تعامل مخاطبان صفحاتی که به طور انحصاری در مورد جنگ مطلب منتشر می‌کردند، بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

«ما تصدیق می‌کنیم که اشتباه می‌کنیم، اما اینکه که عمدا صدای خاصی را سرکوب ‌کنیم، بی‌تردید نادرست است.»

.

اسناد درز کرده اینستاگرام

بی‌بی‌سی همچنین با پنج کارمند سابق و فعلی شرکت متا در مورد تأثیری که آنها می‌گویند سیاست‌های شرکتشان بر تک تک کاربران فلسطینی داشته است، صحبت کرد.

یک نفر که بطور ناشناس صحبت می‌کرد، اسناد داخلی فاش شده را در مورد تغییری که در الگوریتم اینستاگرام ایجاد شده بود، به اشتراک گذاشت که نظارت اظهارنظرهای فلسطینی ها در پست های اینستاگرام را تشدید کرده بود.

او گفت: «در عرض یک هفته پس از حمله حماس، قوانین اساسا تغییر کرد و باعث شد که دستورالعمل‌ها نسبت به مردم فلسطین تهاجمی‌تر شود.»

مکاتبات داخلی نشان می‌دهد که یک مهندس نگرانی‌هایی را در مورد این دستور مطرح کرده بود، زیرا او نگران بود که ممکن است این «سوگیری جدیدی در سیستم علیه کاربران فلسطینی» مطرح کند.

متا تایید کرد که این اقدام را اتخاذ کرده است اما در عین حال گفت که لازم است به آنچه که «افزایش محتوای نفرت‌انگیز» از سرزمین‌های فلسطینی می‌خواند پاسخ داده شود.

شرکت متا می‌گوید که تغییرات سیاستی که در آغاز جنگ اسرائیل و غزه اعمال شده بود، اکنون معکوس شده است، اما نگفت چه زمانی این اتفاق افتاد.

حداقل ۱۳۷ روزنامه نگار فلسطینی از آغاز درگیری‌ها در غزه کشته شده‌اند، اما تعداد کمی با همه خطرات همچنان به کار خود ادامه می دهند.

عمر القطاع، یکی از معدود عکاسان خبری که اقامت در شمال غزه را انتخاب کرد، می گوید: «بسیاری از اطلاعات را نمی توان منتشر کرد، زیرا خیلی تکان دهنده هستند – برای مثال اگر ارتش[اسرائیل] قتل عام انجام دهد و ما از آن فیلمبرداری کنیم، ویدیو پخش نمی شود.»

او می گوید: «اما با وجود چالش‌ها، خطرات و ممنوعیت‌های محتوا، ما باید به اشتراک گذاری محتوا درباره فلسطین ادامه دهیم.»