به گزارش سایت دیده بان ایران؛ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی وضعیت فقر و ویژگی های فقرا در دهه 1390 پرداخته و خاطرنشان کرده است که نداشتن شغل دارای بیمه، عدم برخورداری از سواد، سال های تحصیل پایین تر، داشتن کودک و مستأجر بودن از عوامل توضیح دهنده فقر در کشور بوده اند.

این گزارش با بیان اینکه در دهه 1390 فقر در ایران “افزایش” و “تعمیق” یافته، می افزاید: خط فقر متوسط کشــوری درسال1400 به طور سرانه یک میلیون و 680 هزارتومان برای هر فرد بوده یعنی درصد جمعیت زیر خط فقر مطلق درکشور در سال 1400 برابر 30.4 درصد بوده است.

به طور کلی نرخ فقر از سال 1385 روند فزاینده ای داشته و از سال 1397 به بعد به بالای سی درصد رسیده است. از سویی در این گزارش آمده است که شکاف فقر که فاصله فقرا تا خط فقر را اندازه گیری می کند، در سال 1399 و 1400 به بالاترین مقدار خود یعنی حدود 27 درصد رسیده است.

بلایی که بر سر خوراک خانوارها آمد!

یکی از نتایج قابل تامل در این گزارش، اتفاقی است که برای خوراک خانوارها رخ داده به طوری که گزارشگران آن تصریح داشته اند که در دهه 1390 به طور همزمان سه اتفاق برای مصرف خوراکی خانوارها رخ داده است:

1- افزایش سهم خوراک از کل هزینه خانوار 2-کاهش کل خوراک خانوار یعنی کاهش کالری دریافتی 3- کاهش کیفیت کالری دریافتی خانوار.

سهم مسکن ازکل هزینه های خانوار به عنوان دیگر کالای ضروری نیز با 4 درصد افزایش در دهه مورد اشاره مواجه بوده است.

اشتغال دیگر فقرزدایی نمی آورد!

بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش های مجلس به بررسی عوامل فقرزا در سطح خانوار پرداخته و نوشته است: درسال های میانی دهه‌ 1380 و ابتدایی دهه‌ 1390 صرف برخورداری از شغل، تفاوت قابل توجهی در بین فقرا و غیر فقرا داشت؛ اما به مرور زمان با افزایش فقر و همچنین با افزایش اهمیت مشاغل تخصصی، درصد خانوارهای دارای سرپست شاغل بین فقرا و غیرفقرا تقریبا برابر و حدود 60 درصد بوده است. از طرفی درحالی درصد شاغلان و غیرشاغلان در بین فقرا و غیرفقرا برابر است که 37 درصد از خانوارهای غیرفقیر دارای شاغل رسمی بوده که این شاخص برای خانوارهای فقیر حدود 16.5 درصد بوده است. توصیه سیاستی استخراج شده در این بخش، توانمندسازی و آموزش مهارت ها و همچنین پوشش بیمه فراگیر خواهد بود.

با سوادی احتمالا فقر را کاهش می دهد

این گزارش با بیان اینکه غیرفقرا به طورمتوسط سه سال بیشتر از فقرا تحصیل کرده اند، افزوده است:  یک توصیه سیاستی در این بخش، ادامه سیاست های گسترش سوادآموزی ونهضت های ســوادآموزی و همچنین افزایش امکان تحصیل به خصوص درنواحی روستایی است.

مسن ها در روستاها فقیر تر از جوان ها

در این گزارش همچنین می خوانیم: به مرور زمان و با بدتر شدن وضعیت اقتصادی همه گروه های درآمدی، سالمندان و افراد با سن بالاتر که از درآمد ثابت برخوردار هستند، نسبت به جوانانی که احتمال یافتن شغل با درآمد ثابت را کمتر دارند، وضعیت بهتری پیدا کرده اند اما در مناطق روستایی به علت پوشش کمتر بیمه های تامین اجتماعی و همچنین نوع مشاغلی که نیازمند فعالیت بدنی است، با افزایش سن و از کار افتادگی؛ احتمال فقیر شدن بیشتر بوده است. افزایش پوشش بیمه روستاییان یکی از سیاست هایی است که میتواند فقر را کاهش دهد.

تاثیر بچه دار شدن و مستاجر بودن در فقر

مرکز پژوهش های مجلس در ادامه می گوید: خانوارهای شهری دارای کودک در بین فقرا در سال 1400 حدود 14 درصد بیشتر از خانوارهای دارای کودک غیر فقیر هستند؛ از سویی برخورداری از مسکن استیجاری هم یکی از مواردی است که رفاه خانوار را کاهش می دهد. نرخ برخورداری از مسکن استیجاری در بین فقرای شهری در حدود 4 واحد درصد است. همچنین مستاجران به علت پرداخت هزینه های اجاره مجبور اند تا از سایر هزینه های خود و به طور خاص از خوراک بکاهند به طوری که کالری دریافتی مستاجران به طور میانگین  همواره پایین تر از مالکان بوده است.

بدتر شدن رتبه ایران در تقسیم بندی درآمدی کشورهای جهان نسبت به دوران جنگ

یکی از نکات گزارش مورد اشاره، سقوط ایران به رده کشورهای با درآمد پایین تر از میانگین جهانی است اما این نکته آنجا حائز اهمیت است که بر اساس داده های این گزارش، ایران در سال های جنگ جزء کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط جهانی بوده است

افزایش ۱۱ میلیون نفری فقرا در دهه ۱۳۹۰

بر اساس داده های این گزارش نرخ فقر در مناطق روستایی از سال 1393 به بعد همواره بالاتر از نرخ فقر در نقاط شهری بوده است. در سال 1400 نرخ فقر نقاط روستایی 35.6 درصد و نقاط شهری 28.8 درصد بوده است. همچنین در سال 1400 نسبت به سال 1390 جمعیت فقرا حدود 11 میلیون نفر افزایش پیدا کرده است.

فقیرها، فقیرتر هم شده اند!

این گزارش همچنین به ما می گوید علاوه بر نرخ فقر، شاخص شکاف فقر نیز یکی از شاخص هایی است که در بررسی وضعیت فقر مورد استفاده نویسندگان گزارش مرکز پژوهش های مجلس قرار گرفته و بر اساس آن نشان داده شده که شاخص شکاف فقر (نشان دهنده میانگین فاصله درآمد هر فرد فقیر با خط فقر)  از سال 1396 به بعد افزایش یافته در سال 1400 به بالاترین مقدار خود رسیده است؛ یعنی فقرا فقیرتر شده اند. از طرفی شکاف فقر را می توان برای غیر فقرا هم محاسبه کرد لذا این گزارش نشان می دهد که افراد بالای خط فقر هم به خط فقر نزدیک شده اند.

**************************

گوشت قرمز و مرغ در یک دهه بیش از ۱۲۲ درصد گران شد

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ در میان کالاهای خوراکی،  قیمت گوشت  قرمز در کشور رشد بالایی داشته است. در بررسی‌های ماهانه و نقطه‌ای در سه ماه اخیر مشاهده می‌شود روند تورم این کالا در کشور وضعیت صعودی داشته و در بالاترین سطح خود در 10 سال اخیر قرار گرفته است. پیش از این یک‌بار دیگر در سال 1398 قله تورمی در این بخش به ثبت رسیده بود.

رکوردزنی تورم ماهانه  بخش گوشت در کشور

مرکز آمار ایران در آخرین اطلاع خود از تغییرات  شاخص قیمت مصرف کننده  در کشور همواره بخش خوراکی‌ها به تفکیک را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در بخش گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن در کشور مشاهده می‌شود  تورم ماهانه  در اسفند سال گذشته به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و برابر با 19 درصد ثبت شد. 

در ماه‌های بعد اما با اینکه سطح این رشد ماهانه کمتر شده اما همچنان در رده‌های بالای تورمی قرار داشته است. به عنوان مثال تورم ماهانه ثبت شده در فروردین ماه امسال، برابر با 5.4 درصد در رده چهارم بخش‌های تورمی بوده و در اردیبهشت با ثبت 5.9 درصد سومین رتبه را در میان رشد ماهانه قیمت‌ها داشته است. 

رکوردزنی تورم سالانه گوشت 

تورم نقطه‌ای به معنای رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده در هر مقطع در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال گذشته است. این شاخص اردیبهشت امسال برابر با 116.3 درصد در کل بخش گوشت به ثبت رسیده که بالاترین سطح را در بازه 10 ساله داشته است. پیش از این در فروردین سال 1398 این بخش رکورد بالایی را ثبت کرده بود. 

در بررسی اجزای این گروه مشاهده می‌شود  تورم نقطه ای  گوشت قرمز و ماکیان در کل خانوارهای کشور به 122.4 درصد رسیده که هیچگاه در 10 سال اخیر این سطح از رشد قیمت را تجربه نکرده بود. در بخش ماهی‌ها و صدفداران اما روند تورم در کشور تا پایان سال نزولی بوده که در ماه‌های اخیر دوباره خیز برداشته است.

برخی کارشناسان معتقدند رشد نرخ ارز در ماه‌های پایانی سال گذشته می‌تواند از عواملی باشد که با بالابردن تورم تولیدکننده دراین بخش، عرضه گوشت را کاهش داده و در نهایت تورم گوشت قرمز و ماکیان را به سطحی بی سابقه کشانده است.

این در حالی است که تا پایان سال گذشته در ایران، روند تورم ماهی‌ها و صدفداران در ایران، مسیری نزولی را سپری کرده و در آذر ماه سال قبل برابر با 29 درصد به ثبت رسید. در ادامه اما این شاخص روندی صعودی را در پیش گرفته و  با طی یک روند افزایشی به 61.2 درصد در رادیبهشت ماه امسال رسیده است. 

به عبارت دیگر در ماه‌های خیر روند تورم در گوشت قرمز و ماهی ها مداوما و هم سو با هم افزایش داشته و رشد این بخش را به بالاترین سطح خود در سال های اخیر رسانده است.

منبع: اکوایران