https://roshangari.info

.

بررسی جغرافیای بخش مرکزی فلات ایران نشان می دهد که ساکنین این مناطق از دیرباز با مساله کمبود آب روبرو بوده اند. ساکنان مناطق مرکزی فلات ایران حداقل از هفت هزار سال پیش، جهت رفع این کمبود خانمان برانداز، «قنات» را اختراع کردند. شرایط ویژه کمبود آب در ایران و اختراع منحصر بفرد قنات و ایجاد شبکه ای از میلیون ها کیلومتر قنات در ایران، در دوران رشد و شکوفایی علم و تکنولوژی، توجه محققان اروپایی را بخود جلب کرد و برخی از این محققان بر این باور بودند که کمبود آب در این منطقه منجر به ایجاد «شیوه تولید آسیایی»(دو)  شده است. شیوه تولیدی که فرهنگ ویژه خود «دسپوتیزم شرقی» را نیز در این منطقه بوجود آورده است!
با آنچه گفته شد و خواست منسوب به زرتشت دال بر «در پناه قرار دادن مردم این سرزمین از دروغ و جنگ و قحطی» روشن است که در کشوری همچون ایران، هر قطره آب ارزشی مقدس و جاودانی بوده است و هست و خواهد بود.

در ایران هر قطره آب بایستی مورد توجه و نگهداری و استفاده قرار گیرد. از این رو در مختصرترین شکل ممکن برای برون رفت از بحران آب در ایران و بعبارت دقیقتر، تطبیق زندگی حدود صد میلیون ساکنان ایران با کم آبی، امور زیر باید یک به یک ولی در آن واحد و بطور موازی و در کنارهم، در دستور یک «جایگزین مردمی» قرار گیرد. کارهایی که اگر چه به مساله کم آبی در ایران بطور ناگهانی و یک شبه پاسخ نمی دهند اما در میان مدت، مساله آب در ایران صدمیلیونی را، برای همیشه سر و سامان خواهد داد. به باور نویسنده که تحقیقات دانشگاهی خود را در زمینه انرژی پاک انجام داده ام، رعایت و اجرای امور زیر بطور دایمی و همزمان، مشکل آب را برای همیشه در ایران حل خواهد کرد!  یکم: بازسازی قنات های ایران که از فردای انقلاب بهمن ماه؛ بخاطر هزینه زیاد نگهداری قنات ها نسبت به حفر چاه های نیمه عمیق بطور کامل فراموش شدند؛ نخستین و حیاتی ترین امر برای تطبیق دراز مدت و همیشگی با مشکل کم آبی در ایران است.دوم: دریاها و دریاچه ها و آب های جاری کشور و آن بخشی از آب های جاری که در پشت سدها ذخیره شده اند، ملی شوند و مردمی که در مسیر آب قرار دارند، بدون حق ویژه از هر قطره این آب استفاده کنند.سوم: بازمانده آب ذخیره شده در حوزه های نیمه عمیق و عمیق، که از طریق چاه های نیمه عمیق و عمیق، در نیم قرن گذشته بشکل بی رویه مورد استخراج قرار گرفته اند، بطور مشارکتی و بدون تبعیض، بین مصرف کنندگان توزیع گردد.

چهارم: کشت محصولات کشاورزی همچون سیفی جات و نیشکر و برنج که به آب زیاد احتیاج دارند و احداث مراکز صنعتی که به آب زیاد احتیاج دارند، در مناطق مرکزی ایران ممنوع شوند و این مراکز صنعتی رفته رفته به مناطق ساحلی ایران منتقل شوند.پنجم: آبیاری قطره ای در مناطق مرکزی ایران، بکمک «جایگزین مردمی»، به صورت یک پروژه اجتماعی سراسری و دایمی، اجرا شود.ششم: آب های آلوده و فاضلاب شهرهای بزرگ، تصفیه و مجددا مورد استفاده قرار گیرند.هفتم: آب دریای آزاد به مناطق مرکزی ایران منتقل شود. امری که میزان رطوبت و بارندگی سالیانه و هوای مناطق مرکزی و شرق ایران را تغییر خواهد داد. 

پ.ن: دو تکنولوژی به حل مساله آب بطورغیرمستقیم یاری خواهند رساند. یکی استفاده از آب رودخانه های کم آب پرشیب در رشته کوه های چهارگوشه ایران است. این پروژه از طرف شرکت آمریکایی «آی تی تی» در کشور شیلی اجرا شد. رودخانه های سلسله جبال آند شبیه رودخانه های کوه های چهارگوشه ایران؛ کم آب و پرشیب و مسیرهای کوتاه؛ هستند و با ساختن سدهای کوچک متعدد در طول مسیر رودخانه و سری کردن ژنراتورهای این سدهای کوچک، ضمن تولید انرژی بزرگ، از هدر رفتن آب و سرازیر شدن آب شیرین شرب به دریاها و دریاچه های شور جلوگیری می کند. این تکنولوژی باعث می شود تا در اثر خراب شدن یکی از ژنراورها، بخاطر متعدد بودن ژنراتور ها، قطعی برق صورت نگیرد و از طرف دیگر بخاطر کوچک بودن ژنراتورها، فناوری ساده تری برای تعویض و تعمیر این ژنراتورها نیاز باشد.تکنولوژی دوم استفاده از نیروی سه صد روز آفتاب در مناطق مرکزی ایران است که ضمن تولید دایمی انرژی، به سهم خود از مصرف بی رویه آب در نیروگاه های حرارتی تولید برق جلوگیری می کند.

جواد قاسم آبادی  آموزگار تبعیدی

فرانسه پاییز هزار و چهارصد همزمان با تشدید بحران آب در مناطق مرکزی ایران
ghassemabadi@yahoo.fr

(یک)قنات – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)

(دو) 
شیوه تولید آسیایی – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)