فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر: فوری درگیری را کاهش دهید، از غیرنظامیان محافظت کنید

• ‎فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر‎ (FIDH) ‎و سازمان عضو آن، جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران‎ (LDDHI)‎، ‏عمیقاً از تشدید اخیر در تنش‌های نظامی بین اسرائیل و ایران نگران هستند‎.‎

‎• ‎آنها تجاوز و استفاده از نیروی مسلح اسرائیل علیه ایران را، که نقض حقوق بین‌المللی و منشور سازمان ملل ‏متحد است، و همچنین هدف قرار دادن غیرنظامیان در ایران و اسرائیل را به‌شدت محکوم می‌کنند‎.‎

‎• ‎غیرنظامیان در ایران و اسرائیل بار دیگر قربانی این حمله‌ها هستند. این تجاوز، که با مصونیت اسرائیل از ‏مجازات تشدید شده است، بر جنایت‌های بین‌المللی ادامه‌دار اسرائیل علیه فلسطینیان، از جمله نسل‌کشی در ‏غزه و خشونت استعماری در کرانه‌ی باختری سایه می‌افکند‎.‎

پاریس، ۱۸ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۸ خرداد ۱۴۰۴). در شب بین ۱۲ و ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۳-۲۲ خرداد)، اسرائیل حمله‌ی نظامی ‏غافلگیرکننده و تحریک‌نشده‌ی گسترده‌ای را آغاز کرد و بیش از ۱۰۰ هدف در ایران، از جمله تأسیسات هسته‌ای ادعایی و ‏سایت‌های نظامی را هدف قرار داد. بنا به گزارش‌ها، در این حمله‌ها چندین سایت هسته‌ای هدف قرار گرفت و فرماندهان ‏عالی‌رتبه‌ی نظامی، چهره‌های ارشد سیاسی و دست‌کم ۹ دانش‌مند هسته‌ای کشته شدند. شمار این دانش‌مندان در روزهای بعد ‏به دست‌کم ۱۴ تن افزایش یافت. شماری از اعضای خانواده‌ی برخی از دانش‌مندان هسته‌ای و دیگر غیرنظامیان ساکن در ‏نزدیکی آنها نیز در این حمله‌ها کشته شدند‎.‎

ایران به‌تلافی، از ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد)، مجموعه‌ای از حمله‌های موشکی و پهپادی را به خاک اسرائیل انجام داد که از آن زمان ‏تاکنون ادامه داشته است. در این میان، اسرائیل به پرتاب موشک به ایران، از جمله به یک بیمارستان در روز دوشنبه، ۱۶ ژوئن ‏‏۲۰۲۵، و انجام صدها حمله‌ی هوایی با جت‌های پیشرفته‌ی ‏F35‎‏ و ‏F16‎‏ ادامه داده است. به‌گفته‌ی مقام‌های ایرانی، تا ۱۷ ‏ژوئن، دست‌کم ۲۲۴ تن در نتیجه‌ی تجاوز اسرائیل در ایران کشته شده‌اند. به‌گفته‌ی جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران ‏‏(‏LDDHI‏)، سازمان عضو فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر، بسیاری از آنها، ازجمله دست‌کم ۲۰ کودک، غیرنظامی بودند. ‏به‌گزارش مقام‌های اسرائیلی ۲۴ تن در داخل اسرائیل کشته شده‌اند، ازجمله دست‌کم چهار شهروند فلسطینی اسرائیل در شهر ‏تمرا. به‌رغم درخواست‌های فوری بین‌المللی برای کاهش تنش و توقف فوری هدف قراردادن عمدی غیرنظامیان و سایر افراد ‏تحت حمایت طبق حقوق بین‌المللی، هر دو دولت رسماً اعلام کرده‌اند که حمله‌های خود را تشدید خواهند کرد، ‏‎‏ ‏

متاسفانه، این تشدید تنش‌ها، بر جنایت‌های بین‌المللی جاری اسرائیل ــ از جمله نسل‌کشی، گرسنگی‌دادن و بمباران ‏زیرساخت‌های غیرنظامی، از جمله مدارسی که به عنوان پناه‌گاه مورد استفاده هستند، بیمارستان‌ها و مشاغل، در نوار غزه ــ ‏سایه افکنده است. در همین حال، شهرک‌نشینان اسرائیلی هم‌چنان به یورش و حمله به جامعه‌های فلسطینی ادامه می‌دهند. ‏بخش عمده‌ای از کرانه‌ی باختری به حالت تعطیل درآمده و رفت و آمد بین شهرها تقریباً ناممکن شده است.‏

فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر و جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران، از کشته‌شدن انسان‌ها در ایران و اسرائیل ابراز تاسف ‏می‌کنند و به رهبران هر دو کشور یادآوری می‌کنند که حقوق بین‌المللی بشردوستانه هدف قراردادن عمدی غیرنظامیان و ‏زیرساخت‌های غیرنظامی را کاملاً ممنوع کرده است. ما هم‌چنین از مقام‌های هر دو کشور می‌خواهیم که فوری از شدت ‏درگیری بکاهند و مذاکره برای برقراری آتش‌بس را آغاز کنند. ما از جامعه‌ی بین‌المللی، به‌ویژه اعضای شورای امنیت سازمان ‏ملل متحد و مجمع عمومی سازمان ملل متحد، می‌خواهیم که با عزمی راسخ ــ با درخواست توقف فوری خصومت‌ها، حمایت ‏از تحقیقات مستقل درباره‌ی همه‌ی موارد نقض حقوق بشر و اجرای تعهدات حقوقی بین‌المللی ــ اقدام کنند و از هرگونه ‏اقدامی که اوضاع را تشدید می‌کند، مانند ورود به درگیری، آن‌چنان‌که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحد، تهدید کرده، ‏خودداری کنند. پیش از آن‌که این بحران از کنترل خارج شود و کل منطقه در خشونتی برگشت‌ناپذیر و گسترده فرو رود باید با ‏مصونیت دیرینه‌ی اسرائیل از مجازات، که ناشی از بی‌عملی جامعه‌ی بین‌المللی و پشتیبانی سیاسی متحدان آن است، قاطعانه ‏مقابله شود.‏

به‌چالش‌کشیدن استدلال اسرائیل در مورد دفاع پیش‌گیرانه

استناد اسرائیل را به به‌اصطلاح «حق دفاع پیش‌گیرانه» باید به صراحت رد کرد. طبق ماده‌ی ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، ‏استفاده از زور در دفاع از خود فقط در پاسخ به حمله‌ی مسلحانه‌ی واقعی مجاز است؛ نه بر اساس حدس یا تهدیدهای فرضی. ‏این اصل را حقوق بین‌الملل عرفی تقویت کرده و در رویه‌ی قضایی دیوان بین‌المللی دادگستری (‏ICJ‏)، از جمله در پرونده‌ی ‏نیکاراگوئه علیه ایالات متحد، تأیید شده است. علاوه‌براین، طبق حقوق بین‌المللی بشردوستانه (‏IHL‏)، حتی زمانی که ‏به‌کارگیری زور مجاز است، در تمام اقدام‌های نظامی باید اصول ضرورت، تناسب و تمایز بین هدف‌های نظامی و غیرنظامی ‏رعایت شود. گستره و ماهیت حمله‌های اسرائیل به ایران، از جمله حمله‌ها به مناطق غیرنظامی و زیرساخت‌های پزشکی، این ‏اصول اساسی را نقض می‌کند و نمی‌توان آن‌ها را به‌عنوان دفاع مشروع قانونی توجیه کرد.‏

برنامه‌ی هسته‌ای ایران درحال‌حاضر تحت نظارت بین‌المللی است

ادعاهای مربوط به برنامه‌ی ادعایی تسلیحات هسته‌ای ایران، که اسرائیل برای توجیه تجاوز خود به آن استناد می‌کند، باید از ‏طریق سازوکارهای چندجانبه‌ی موجود که دقیقاً برای چنین نگرانی‌هایی طراحی شده‌اند، مورد بررسی قرار گیرند. ایران ‏هم‌چنان عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (‏NPT‏) است و تأسیسات هسته‌ای آن تحت بازرسی‌های مداوم آژانس ‏بین‌المللی انرژی اتمی (‏IAEA‏) قرار دارند و آژانس مرتباً به شورای امنیت سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل گزارش ‏می‌دهد. استفاده از زور خارج از این چارچوب تعیین‌شده نه‌تنها غیرقانونی است، بلکه اعتماد به نظام بین‌المللی عدم گسترش ‏سلاح‌های هسته‌ای را از بین می‌برد. اگر اسرائیل یا هر کشور دیگری شواهد معتبری از عدم پایبندی به این پیمان دارد، باید ‏آن را برای ارزیابی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهد ــ نه این‌که از آن برای توجیه اقدام ‏نظامی یک‌جانبه استفاده کند. علاوه بر این، اسرائیل عضو ‏NPT‏ نیست و خود دارای زرادخانه‌ی بزرگی از سلاح‌های هسته‌ای ‏است. با توجه به واقعیت‌های مورد مناقشه و تخلف‌های احتمالی در منطقه، نباید به کشورهای منطقه اجازه‌ی توسعه‌ی ‏سلاح‌های هسته‌ای داده شود.‏