به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ پا به دانشگاه که می‌گذارید خلوت تر از همیشه است؛ کلاس‌های درس رونق سابق را ندارد. دانشجوها دسته دسته بیرون دانشگاه منتظر فرصتی برای ورود هستند، درحالی که طرفداران تعطیلی کلاس‌ها به قوت خود باقی‌اند.

برخی منتظر حکمشان هستند، برخی نگران همکلاسی‌هایشان؛ در این میان از طیف‌های مختلف دانشجویان درباره امضای تعهدنامه کمیته انضباطی اظهارنظرهای متناقضی مطرح می‌کنند.

از بیست‌وپنج شهریور امسال که مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد درگذشت، اعتراضات در بیشتر شهرهای کشور به راه افتاد. صحن دانشگاه هم از این قائده مستثنی نبود. مدتی که از این تجمعات اعتراضی گذشت، نهاد دانشگاه در نوبت‌های متعدد با تماس‌ و پیامک‌هایی دانشجویان را احضار و در مواردی مانع از ورود آن‌ها به داخل دانشگاه می‌شد. به گزارش انجمن آزاداندیش فقط در یک دانشگاه  علامه طباطبایی نزدیک به ۱۸۰ دانشجو تعلیق شدند. 

طی این برخوردها دانشجویان با احکام مختلفی از جمله تشکیل پرونده، محرومیت از خدمات رفاهی و آموزشی و ممنوعیت از ورود به دانشگاه مواجه شدند. معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان کشور درباره عفو دانشجویان گفته بود: «عفو رهبری شامل تمام دانشجویان می‌شود و ما تمام تلاش مان را می‌کنیم که این بحث بخشودگی را دنبال کنیم.» با این حال به گفته برخی از دانشجویان احکام و تعلیق‌ها همچنان باقی است.

یک دانشجو که همچنان مشمول حکم تعلیقی است، به خبرنگار دیده‌بان ایران گفت: تا جایی که من اطلاع دارم از زمانی که خبر عفو دانشجویی را اعلام کرده اند حکم  ۱۰دانشجوی دیگر دانشگاه علامه طباطبایی آمده و هیچکدام مشمول عفو نشده اند. در اولین جلسه تفهیم اتهام اولین تخلف من عدم رعایت پوشش اسلامی اعلام شد که موجب توبیخ کتبی و درج در پرونده انضباطی شد. احکام دیگر من عدم رعایت شئون دانشجویی مطابق ماده 52 تبصره 2 و همچنین ایجاد و شرکت در بلوا و آشوب مطابق ماده 42 بودند که نهایتا به محرومیت از خدمات رفاهی مانند وام، خوابگاه، تغذیه و منع موقت تحصیل به مدت دو نیم سال با احتساب صنوات محکوم شدم.

این دانشجو ادامه داد: وقتی درباره مدرکی که این اتهام‌ها را به ما نسبت دادند پرسیدیم گفتند ضابط اجرایی دانشگاه گزارش داده‌است. زمانی هم که به عدم مقبولیت این مدرک اعتراض کردیم، توجهی نکردند. همچنین در جلسه بدوی که رییس کمیته تشکیل داد حکم‌ها به صورت غیابی صادر شد و ما حتی برای دفاع از خود در جلسه حضور نداشتیم.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ دانشگاه خواجه‌نصیر الدین طوسی چندی پیش اعلام کرده بود؛ به دلیل «تداوم رخداد‌های خارج از اخلاق و ادب و اخلال در فرایند‌های دانشگاه» از ورود دانشجویان خاطی به محیط دانشگاه جلوگیری می‎شود، انجمن آزاد اندیش در  ۸‌ام اسفند ماه امسال گزارش داد: «احضار‌ها به شورای انضباطی ادامه دارد. امروز ، با بیش از ۱۰ دانشجو برای حضور در شورای انضباطی تماس گرفته شده است. پیش‌تر ۴ دانشجو با احکام غیابی و ۱۰ دانشجوی دیگر به تازگی به مدت یک یا دو ترم از تحصیل و استفاده از تسهیلات رفاهی دانشگاه محروم شدند. در چند روز گذشته نیز برخی از دانشجویان را تهدید به اخراج از خوابگاه و مجبور به امضای تعهد کردند.»

محرومیت دانشجویان از امکانات رفاهی

یکی دیگر از  دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی که در طی حوادث اخیر محکوم به محرومیت موقت از تحصیل و همچنین محرومیت از خدمات رفاهی مانند وام، خوابگاه و تغذیه شده بود درباره احکام تعلیقی گفت: کسانی که تعلیق می‌شوند در مدت این یک‌ماه اجازه ورود ندارند. برای این گروه از دانشجویان جلسه‌ای تشکیل می‌شود، تفهیم اتهام می‌شوند و بر اساس حکمی که طی این جلسه به آن‌ها داده می‌شود با آن‌ها برخورد خواهد شد. 

این دانشجو درباره وضعیت تجمعات اعتراضی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: از همان ماه اول دانشگاه که شروع اعتراضات سراسری بود در دانشگاه علامه هم تجمعات شروع شد. من در 24 آبان ماه به مدت یک ماه تعلیق شدم. مدتی بعد شورای انضباطی برای جلسه‌ تفهیم اتهام با من تماس گرفت. اتهامات من را به استناد گزارش حراست دانشگاه ایجاد بلوا و آشوب در محیط دانشگاه، تجمع غیرقانونی، لیدری و کشف حجاب اعلام کردند.

 وی همچنین ادامه داد: در تجمع اواخر آبان بیش از 100 نفر در دانشگاه تعلیق شدند که از این میان حدود 20 نفر تعهدنامه کمیته انضباطی را امضا نکردند اما باقی دانشجویان تعهد امضا کردند که بتوانند وارد دانشگاه شوند و در کلاس‌ها حاضر شوند. در جلسه تفهیم اتهام من اصرار بر این بود که در تجمع غیرقانونی شرکت کرده‌ایم. اعتراض کردم که من در تجمع «غیرقانونی» شرکت نکرده‌ام؛ توضیح دادم که حتی طبق قوانین شورای نگهبان این تجمع غیرقانونی نبود.

این دانشجو افزود: در روز 16 آذر بازه یک‌ماهه تعلیق ما تمام می‌شد. با این‌حال حراست همچنان مانع ورود عده‌ای از دانشجویان به داخل دانشگاه شد. من جز این گروه از همدانشگاهی‌ها بیرون از محدوده دانشگاه ایستاده بودیم و تجمعی که از داخل دانشگاه شروع شده بود به سمت قسمتی که ما ایستاده بودیم آمدند. فضا به شدت امنیتی بود و دسته دسته مأمورهای مسلح اطراف دانشگاه ایستاده بودند. نمی‌توانستیم وارد دانشگاه شویم و ترس مانع می‌شد که آنجا را ترک کنیم. نهایتا طبق دستور شفاهی رییس حراست به ما اجازه ورود داده شد. به محض ورود ما دانشجویان از شادی شعار سردادند و همین باعث شد یک اتهام شرکت در تجمع غیرقانونی هم به حکم من اضافه شود و طی پیامی که به من دادند تعلیق من تا 19 دی که همزمان با شروع امتحانات بود، تمدید شد. به این صورت طی ترم گذشته عملا از حضور در کلاس‌ها محروم شدم.

دانشجویی که احکام اخلال در نظم دانشگاه گرفته بود، همچنین گفت: جلسه شورای بدوی دقیقا فردای شبی شکل گرفت که خبرگزاری دولت از عفو گسترده دانشجویان خبر داد. این جلسه ماهیتی داشت که باید ابراز ندامت و پشیمانی می‌کردیم. من ابراز پشیمانی نکردم و نتیجه این جلسه یک ترم محرومیت موقت از تحصیل، محرومیت از خدماتی مانند وام، خوابگاه، تغذیه بود.

تعهدنامه عجیب دانشگاه؛ دانشگاه از قول نیروهای قضایی و امنیتی تعهد می‌گیرد؟

تعهدنامه‌ای که دانشجویان به تعبیر نهاد دانشگاه‌ متخلف، مجبور به امضای آن بودند، در اختیار دیده‌بان ایران قرار گرفته که تصویر آن در ذیل مشاهده می کنید. 

بند آخر این تعهدنامه تأکید می‌کند که «اگر دانشجو در هر تجمع عمومی جامعه و فضای مجازی شرکت کند، یا هراقدامی که به قانون و شرع هتک حرمت بکند یا نظم و آرامش عمومی را برهم زند را انجام دهد، مسئولان قضایی، امنیتی و دانشگاه حق دارند هرگونه برخورد قانونی و قضایی با وی بکنند»

این تعهدنامه وجاهت قانونی ندارد

رضا شفاخواه، وکیل و حقوقدان به دیده‌بان ایران گفت: این تعهدنامه وجاهت قانونی ندارد. اول اینکه دانشگاه نمی‌تواند از طرف مراجع قضایی و امنیتی تصمیم‌گیری کند یا اظهار نظر بکند و به هیچ عنوان چنین جایگاهی ندارد. ضمن اینکه ما در تعاریف هم مشکل داریم. خودشان نوشته‌اند که فعالیتی که موجب هتک حرمت شود یا تجمعی که خلاف قانون باشد. درحالی که تجمعی خلاف قانون است که مخل امنیت و آسایش عمومی باشد. تجمع تا موقعی که موجب بی‌نظمی نشده، تجمع خلاف قانون و غیرقانونی نیست.

شفاخواه در ادامه گفت: در این بند نوشته شده تجمع غیرقانونی؛ درحالی که باید ببینیم تجمع قانونی چیست و مشخصا دانشجو تمایلی برای شرکت در تجمع غیرقانونی ندارد. تجمعات دانشجویان اعتراضاتی کاملا مدنی و مسالمت‌آمیز و به‌دور از هرگونه خشونت و بی‌نظمی است. فارغ از آن کمیته انضباطی دانشگاه یا هرنهاد نظارتی دیگر در دانشگاه و به طور کل وزارت علوم، چنین اختیاری ندارند که از قول مراجع قضایی و امنیتی هشدار برخورد بدهد که چنین و چنان می‌کنیم. در واقع با استفاده از چنین عبارات و این واژگان بازدارندگی ایجاد بکنند اگر نه چنین بندهایی وجاهت قانونی و حقوقی ندارند

این حقوقدان همچین گفت: مقاومت دربرابر امضای این تعهد معنی ندارد چون این تعهد بار قانونی و حقوقی ندارد. مقاومت دربرابر امضای این تعهدها بیشتر از سر ناآگاهی است که منجر به محرومیت‌ها و احکام ممنوعیت می‌شود. البته که احکام محرومیت‌ها غیرمنصفانه هستند و مبنای قانونی و حقوقی هم ندارند.

هرتجمعی که دلخواه‌ آقایان نباشد، غیرقانونی است

شفاخواه در ادامه به انتقاد از برخوردها با دانشجویان پرداخت و به دیده بان ایران گفت: «آقایان هر تجمعی که خوشایندشان نباشد را غیرقانونی تلقی می‌کنند. مشکل اینجا است؛ درحالی که اگر بخواهیم قانون اساسی و احکام جاریه را ملاک قرار دهیم هیچ کدام از تجمعات که در دانشگاه‌ها و در برخی شهرهای کشور تشکیل شدند، مصداق تجمعات غیرقانونی نیستند و هیچکدام مخل آرامش عمومی نیست؛ اما این نگاه امنیتی که از بالا تزریق می‌شود، در سایر نهادهای کشور هم وجود دارد و به تبع به دانشگاه‌ها و ادارات هم نفوذ می‌کند.»

دانشگاه حق اعتراض را برای دانشجو به رسمیت نمی‌شناسد

رضا شفاخواه وکیل دادگستری درباره احکام صادره توسط کمیته انضباطی و قانونی بودن استناد اتهامات به گزارش حراست دانشگاه گفت: بازوی اجرایی دانشگاه، حراست دانشگاه است. مشکل ما تعریف از اخلال در نظم عمومی است. مثلا اعتراض مسالمت‌آمیز دانشجویان که حق اساسی آن‌ها است و مقامات عالی‌رتبه‌ی کشور از جمله رهبری هم مدام تأکید دارند که دانشجو باید نسبت به وقایع جامعه نگرش و تحلیل داشته باشد و بتواند نظرش را بیان کند. یکی از راه‌های اظهار نظر دانشجو هم  برگذاری تجمعات مسالمت‌آمیز است؛ تجمعی که در آن سلاح وجود ندارد، خشونت پرهیز است به هیچ‌وجه نمی‌تواند مصداق ناآرامی و اخلال در نظم عمومی باشد. اما متاسفانه حراست دانشگاه این را برنمی‌تابد.

وی همچنین گفت: به نظر می‌رسد مصادیق اخلال در نظم عمومی اشتباه تشخیص داده شده است. مسئله در این پرونده‌ها سر و شکل قانونی آن‌ها نیست؛ مسئله این است که آیا این موضوع مصداق اخلال در نظم عمومی و برهم زدن آرامش محسوب می‌شود یا نه، این همان مسئله‌ای است که مشکل دارد، ما به آن نقد داریم و دانشجو هم آن را نمی‌پذیرد.

شفاخواه توضیح داد: نگرش دانشجو این است که اعتراض حق طبیعی، اساسی و اولیه من است و من به عنوان دانشجو می‌توانم به مسائل کشور اعتراض داشته باشم و بی‌تفاوت نباشم؛ اما دانشگاه این حق را برای دانشجو به رسمیت نمی‌شناسد و اعتراض دانشجو را تحت عنوان بی‌نظمی در سطح دانشگاه تلقی می‌کند و دانشجویان را به کمیته انضباطی معرفی می‌کند.این جاست که متأسفانه آقایان مصادیق را مجرمانه تعریف می‌کنند در حالی که این اعتراض است و حق اساسی دانشجو است.

وی همچنین گفت: پس از معرفی دانشجو به کمیته انضباطی جلسه‌ای هم برگزار می‌شود، حق اعتراض هم برای دانشجو قائل می‌شوند اما خروجی چیزی جز مجازات و تنبیه دانشجو نیست.

عفو عمومی به شرط ابراز ندامت!

هفته اول اسفند ماه معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم از برنامه این سازمان برای تدوین دستورالعمل برای بخشودگی دانشجویان درگیر در حوادث اخیر در راستای عفو رهبری خبر داد و گفت: به نظر می‌رسد بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که دانشجویان از همان منظومه فکری رهبری در بحث عفو برخوردار شوند. تمامی تلاش ما این است که شرایط بخشودگی، تعلیق و تخفیف را برای همه دانشجویان درگیر در حوادث اخیر فراهم کنیم.

در همین راستا رئیس دانشگاه تهران گفت: عفو یا تخفیف می‌تواند شامل حال تمامی دانشجویان حوادث اخیر باشد مشروط بر اینکه این دانشجویان ابراز ندامت کنند.

منبع: سایت دیده بان ایران- رویا عزیزی